Yurtdışı hesapları aracılığıyla Türk piyasalarında işlem yapan 'bıyıklı' yabancıların sayısı azalıyor. Maliye "Önlemlerimiz caydırdı", SPK ise "Stopaj farklılığının kalkması ile 'bıyıklı yabancı' tarihe karışacak" diyor
Maliye Bakanlığı'nın yurtdışına kaçırılan paraları ülkeye geri kazandırmak için attığı adımlar sermaye piyasalarını da hareketlendirdi.
Maliye'nin Lüksemburg, Belçika, Avusturya ve İsviçre'nin ardından şimdi de Bahamalar, İngiliz Virgin ve Cayman Adaları, Jersey, Bermuda ve Isle of Man Adası'na yönelmesi kamuoyunda ' bıyıklı yabancı' olarak bilinen Türk yatırımcıları endişelendirdi. Maliye ve sermaye piyasalarına yakın kaynaklara göre yabancı aracı kurum ve fonlar üzerinden işlem yapan 'bıyıklı yabancıların' bir bölümü işlemlerini yurtdışından Türkiye'ye taşıdı. Hisse üzerinde yerli-yabancı farkının kalmaması ve 'deşifre' olma korkusu nedeniyle bazı büyük yatırımcıların yerli hesaplarını kullanmaya başladığı belirtiliyor. Maliye kaynakları, " Bilgi paylaşım anlaşmaları ile deşifre olacağını düşünen bazı yatırımcıların işlemlerini Türkiye'ye kaydırdıklarını biz de duyuyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
ANLAŞMALAR CAYDIRICI
Uzmanlar da 'bıyıklı' işlemlerinin azalmaya başlamış olabileceğini savundu. Eski Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Ali İhsan Karacan, "Anlaşmaların caydırıcı etkisi olacaktır. Bazı yatırımcılar bu nedenle işlemlerini Türkiye'ye kaydırmış olabilir" yorumunu yaptı. Karacan, "Maliye'nin bu hamlesi bıyıklı yabancıları rahatsız edecektir. Bu durumda kaçınılmaz olarak bazı yatırımcılar işlemlerini Türkiye'den yapmaya başlayacaktır. Bu da devletin gelirlerinin artmasının yanı sıra kişi ve şirketlerin malvarlıklarını daha net görmesine olanak sağlayacaktır" dedi.
Yabancı payı yüzde 66'ya geriledi
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) yabancı takas oranı 2010'a düşüşle başladı. Geçen hafta sonu itibariyle İMKB'deki yabancı payı yüzde 66 seviyesinde bulunuyor. Yabancı payı 2007'de yüzde 73'e kadar çıkarak rekor kırmıştı. Ancak ABD'de başlayan mortgage krizinin de etkisiyle bu tarihten itibaren gerileme sürecine girdi. Lehman Brothers'ın iflasının hemen öncesinde yüzde 71 olan yabancı payı, Mart 2009'da yüzde 63'e kadar gerilemişti.
Hacimde düşüş var
Bıyıklı yabancı sayısını resmi istatistikler üzerinden takip etmek neredeyse imkansız. Ancak yetkililerin açıklamalarından yola çıkarak bazı ipuçlarının yakalanması mümkün. Örneğin, yabancıların İMKB'deki toplam işlem hacmi önemli bir düşüş içerisinde... Bu tamamen bıyıklı yabancı etkisinden kaynaklanmıyor. Ancak yüzde 30'lardaki payın hızla yüzde 13'e gerilemesi de dikkat çekiyor.
Ufuk Şanlı/Kerem Karakaya/Sabah