Telecom Italia Mobile (TIM) International, daha önce 400-600 milyon dolar aralığında anlaştığı Avea'daki yüzde 40.5647 hissesinin değerini 500 milyon dolar olarak sabitledi. İlginç gelişme Telecom Italia yönetim kurulunun 8 Kasım 2005'te onaylanan 3'üncü çeyrek finansal sonuçlar raporunda ortaya çıktı. Telecom Italia'nın önceden tanımlanmış hisse-takas parametreleri çerçevesinde yaptığı hesaba göre Avea'nın toplam değeri 1 milyar 232 milyon dolar olarak tespit edildi. Telecom Italia, 2000 yılında sadece lisans ücreti olarak kendi payına düşen yüzde 49'luk hisse için 1 milyar 447 milyon dolar ödemişti. Telecom Italia'ya göre bugün itibariyle bir Avea abonesinin değeri 190 dolar. Öte yandan Avea'nın rakipleri Turkcell'in borsa değeri üzerinden hesaplanan abone başı değeri 411, geçen hafta Vodafone'a satılan Telsim'in abone başı değeri ise 467 dolar.
Telecom Italia, 3'üncü çeyrek sonuçlarında Avea'nın zarar rakamlarını da ilk kez açıkladı. Buna göre, Telecom Italia grubu Avea'daki hisseleri üzerinden 2005'in ilk 9 ayında 122 milyon euro zarar etti. Raporda Avea'nın 2004 mali sonuçları ise yer almadı. Ancak, Avea'da yüzde 18.8 hisseye sahip İş Bankası'nın bilanço dipnotlarında da Avea'nın 2004 yılında 804 milyon YTL zarar ettiği bilgisi yer almıştı. Avea'nın 2004 zararı bugünkü kurla yaklaşık 600 milyon dolar ediyor.
Beş yılda 8 milyar dolar yuttu
Türkiye'nin 3'üncü GSM operatörü Avea'nın hikayesi 12 Nisan 2000'de yapılan GSM 1800 lisansı ihalesiyle başladı. İş Bankası-Telecom Italia konsorsiyumu, ihale öncesi "1.5 milyar doları geçmez" denilen fiyatı 2 milyar 525 milyon dolara kadar çekti ve ihaleyi kazandı. Ortaklar devlete KDV dahil 2 milyar 954 milyon dolar ödedi.
Ardından, Ağustos 2001'de Türk Telekom'un GSM operatörü Aycell, "alo" dedi. Ne var ki; iki operatör de başarılı olamadı. 2003 yılına gelindiğinde Aria'nın hissedarları Telecom Italia Mobile (TIM) ve İş Bankası, Aycell’in sahibi olan Türk Telekom mobil telefon operasyonlarını yeni bir şirkette birleştirme kararı aldı. Yeni şirket "TT&TIM İletişim Hizmetleri A.Ş." resmi olarak 19 Şubat 2004 tarihinde kuruldu ve yeni marka Avea 23 Haziran 2004 tarihinde piyasaya sunuldu. TT&TIM'in ticari ismi 15 Ekim 2004 tarihinde "Avea İletişim Hizmetleri A.Ş." olarak değiştirildi. Avea 6.5 milyon abone ile pazarda yüzde 15 paya sahip. Telecom Italia'nın yüzde 100'üne 1 milyar 232 milyon dolar değer biçtiği Avea'yı oluşturan Aria ve Aycell şirketleri devlete sadece lisans bedeli olarak 5 milyar dolar civarında para ödemişlerdi. Avea'da geçen ay görevinden istifa eden eski Genel Müdür Cahit Paksoy da, ekim ayında yaptığı bir röportajda Aria ve Aycell şirketlerinin birleşme tarihine kadar 3 yılda 4'er milyar dolar harcadıklarını anlatmıştı.
Telecom Italia Avea'dan çıkacak mı?
Telecom Italia Mobile, Türk Telekom'un yüzde 51'ini 6 milyar 550 milyon dolara Saudi Oger'nin almasından sonra Avea'daki gelecekleriyle ilgili çeşitli senaryolar geliştirdi. Telecom Italia'nın Saudi Oger ile yaptığı anlaşmaya göre grubun önünde Avea ile ilgili iki seçenek var:
1- Telecom Italia, Avea'daki hisselerini Türk Telekom'a devredilebilir. Bu olursa TIM'in bu satıştan elde ettiği gelirin bir kısmı Oger Telecom'a sermaye katkısı olarak konulacak.
2- Avea'daki TIM hisseleri doğrudan Saudi Oger'e devredilecek. Telecom Italia Grubu Başkan Yardımcısı Giampaolo Zambeletti ise geçen ay İstanbul'da yaptığı açıklamada birinci yöntemi tercih ettiklerini açıklamıştı. Zambeletti, "Telecom Italia olarak Avea'nın tamamının yakın bir gelecekte Türk Telekom'a katılmasını öngörüyoruz" demişti. Avea'da İş Bankası hisselerinin geleceği de belirsiz. İngiliz Economist Intelligence Unit (EIU), geçen ay Türk Telekom ve Avea birleştirilirken İş Bankası'nın Avea'daki yüzde 18.8'lik hissesini satabileceğini iddia etmişti.
Doğan Erdoğan/Referans