Patronlar

Bir işadamımız anlattı: "Evlerde kullanılan, sıcak ve soğuk hava püskürten, 'klima' denilen havalandırma aletlerine talep artınca, Amerika'dan ithalata başladık. Ev tipi havalandırma aletlerinin tanesini 1.000 dolara getiriyorduk. 'Biz bunu Türkiye'de de üretiriz' diye düşündük. Yarı montaj, yarı üretim işe başladık. Parçaları Japonya'dan ithal ediyorduk. Baktık ki, Koreliler 500 dolara bitmiş mal satıyor. Üretimden vazgeçtik. Kore'den bitmiş alet ithaline başladık.
Şimdi benzer malı Çin'den 110 dolara ithal ediyoruz. Rakip bir firmanın aynı malı 90 dolara ithal ettiğini öğrendik."
Gazetelerde okuduk. "Arçelik elektrikli süpürge üretimine son vermiş. Çin'de ürettirip satmak daha ucuza geliyormuş." "Çin malı" ucuzluğu sadece ev tipi havalandırma cihazları ile elektrik süpürgesinde söz konusu değil ki... Hemen tüm tüketim mallarında ve belli yatırım mallarında Çin bütün dünyaya ve bu arada Türkiye'ye "ucuz mal" satıyor.
Ucuz Çin malı ile rekabet edebilmek için bütün dünyadaki üreticiler gibi bizim üreticilerimiz de kapasiteyi zorluyor, verimliliği artırıyor, maliyetleri düşürüyor, kârı kısıyor, fiyatı ucuzlatıyor.
Açık anlatımıyla, Çin bütün dünyada ve de bu arada Türkiye'de fiyatların artmasını önlüyor. Fiyatları aşağıya çekiyor.Tabii ki ucuz döviz politikası sonucu, genelde tüm ithal mallarını ve üretimin ana girdilerini ucuz olarak ithal etmemizin Türkiye'de enflasyonun gerilemesinde payı var ama, Çin'in fiyat baskısı olmasa idi, biz şimdilerde çok şeye çok daha yüksek fiyat ödemek zorunda kalırdık.
Çin malını ucuz alıyoruz ama, Çin'den getirdiğimiz mala ödediğimiz toplam döviz miktarı da giderek büyüyor.

İthalat artıyor
2005 ocak-eylül döneminde Çin'den yapılan (ucuz) ithalata 4.7 milyar dolar ödedik. Geçen yılın aynı dönemine göre Çin'den yüzde 52.6 oranında daha fazla ithalat yaptık.
Biz en çok Almanya'dan mal alırız. Özellikle makine ve teçhizat için Almanya'ya çok döviz öderiz. Ama en çok malı da Almanya'ya satarız. Aldığımız ile sattığımız arasındaki fark (dış ticaret açığı) 2005 yılının ilk 9 ayında (doğalgaz faturasının büyüklüğüne dayalı olarak) Rusya ile ticaretimizde 7.3 milyar dolar, Çin ile ticaretimizde 4.3 milyar dolar, (en fazla mal alıp sattığımız) Almanya ile 3.0 milyar dolar, İsviçre ile 3.0 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Çin ucuz mal satıyor diye "kızıyoruz" ama... Enflasyonu aşağıya çekmedeki "iyiliğini" de unutmayalım.

Milliyet