Türkiye’de v-kayış üreten Japon firmanın usulsüzlük şikayeti, yeni düzenleme getirdi

Murat KAYA

Motorlu araçlarda krank milinden aldığı gücün, vantilatör, şarj dinamosu ve su pompasına ulaştırılmasını sağlayan, araçların klima ve ısıtma sistemlerinin çalışmasında büyük önem arz eden lastik aksamlı v-kayışı (transmisyon kolonları) ithalatı, Ticaret Bakanlığı ile Malezya’da bu ürünü ithal eden kimi firmaları soruşturmada karşı karşıya getirdi.

TÜRKİYE’DEKİ JAPON ŞİRKETİN BAŞVURUSU

Türkiye’de de otomotiv kayışı sektörüne yönelik Gebze’deki fabrikasında faaliyette bulunan, Asya, Kuzey Amerika ve Avrupa'daki 10'dan fazla ülkede müşterilerine  hizmet veren 118 yıllık Japonya kökenli Bando Kayış Sanayi ve Ticaret AŞ’nin v-kayış ithalatında “dampingin delinmesi” yapıldığı iddiasına ilişkin başvurusunu kabul eden Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) menşeli eşya ithalatında, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ kapsamında uygulanmakta olan dampinge karşı önlemin Malezya menşeli eşya ithalatı yoluyla etkisiz kılındığına ilişkin geçen yıl soruşturma başlattı.

SORUŞTURMA BAŞLATILDIĞI BİLGİSİ RESMİ GAZETE’DE

Önlemlerin etkisiz kılındığına ilişkin iddia ve bulguları; kanun, karar ve yönetmelik hükümleri çerçevesinde değerlendiren  İthalat Genel Müdürlüğü, Malezya menşeli söz konusu eşya ithalatı için İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulunca yönetmeliğin 38. maddesi çerçevesinde önlemlerin etkisiz kılınmasına karşı yürüttüğü soruşturma nedeniyle 28 Kasım 2023 tarihli Resmi Gazete’de tebliğ yayımlattı. 

Bu tebliğde, Malezya menşeli 4010.32, 4010.34 ve 4010.39 GTP altında kayıtlı v-kayışları ithalatına yönelik önlemlerin etkisiz kılınmasına karşı harekete geçildiği belirtildi. 

FİRMALARA VE MALEZYA BÜYÜKELÇİLİĞİ’NE SORU FORMLARI GÖNDERİLDİ

Gerekli bilgilerin temini amacıyla bilinen ithalatçılara ve yabancı üretici/ihracatçılara 37 günde cevaplanması istemiyle soru formları gönderen Müdürlük, Malezya’nın Ankara’daki Büyükelçiliğine de aynı bildirimi yaptı.

TEK CEVAP VEREN: BİR FİRMA

Bu talebe sadece Malezya’da Toyopower Manufacturing Sdn. Bhd. firmasının cevap vermesi üzerine Müdürlük, iş birliğinde bulunduğu o firmaya eksiksiz yazı gönderdi. 

Malezya’da iş birliğine davet edilen ve söz konusu soruşturmayla ilintili olabilecek diğer firmaların zamanında ve usulüne uygun herhangi bir başvuru yapmaması bir tarafa, Malezya Büyükelçiliği de ülkelerinde yerleşik soruşturma konusu ürünlerin üretici ihracatçılarına ilişkin bilgi talebine yönelik herhangi bir yanıt sunmadı. 

CEVAP VEREN FİRMAYA ÖZEL MUAMELE

Soruşturma sonucunda, alınacak karara esas teşkil edecek bilgi, bulgu ve değerlendirmeleri içeren genel nihai bildirim raporu, tüm ilgili taraflara iletildi. Ayrıca taraflara bildirime yönelik görüşlerini bildirmelerine imkan vermek için bir dinleme toplantısı düzenlenebileceği bildiriminde bulunan Müdürlüğe, ilgili taraflardan nihai bildirime ilişkin görüş veya toplantı talebi yanıtı gelmedi.

Sorulara cevap veren Malezyalı firma ise ayrı muamele gördü. Müdürlük o firmaya özel bilgileri ve değerlendirmelerini de içeren firma özel formunu 10 Temmuz 2024’te iletti, hususlara ilişkin görüşlerini sunma imkanı tanıdı. 

O FİRMAYA YERİNDE  İNCELEME

İş birliğinde bulunan Toyopower firmasının Malezya’da bulunan tesisinde 16-17 Mayıs 2024 tarihlerinde yerinde doğrulama soruşturması yapıldı.

Bu firmasının kurulu tesisinin bulunduğunu ve faal olarak v-kayışı imalatı yaptığını gören Müdürlük, soru formunda sunduğu bilgilerin doğruluğunu da teyit etti. Fabrika ziyaretinde doğru ürün ürettiği tespit edilen firmanın, hammaddelerin çoğunluğunun Malezya menşeli olduğunu da belirledi. 

İthalat Genel Müdürlüğü, fu firmayla ilgili yerinde doğrulama soruşturması neticesinde eşya üretiminin önemli aşamalarını ülkedeki tesislerinde gerçekleştirdiği ve önlemi etkisiz kılma faaliyetinde bulunmadığını ortaya çıkardı. 

VERİLERDEKİ ARTIŞ 

TÜİK verilerine göre, soruşturma konusu eşyanın toplam ithalatının 2020 yılında 2.058 ton, 2021 yılında 2.424 ton ve 2022 yılında da 2.809 ton seviyesinde gerçekleştiği belirlenirken, eşyanın ithalatının 2022 ve 2023 yıllarının ilk 9 aylık döneminde sırasıyla 2.115 ton ve 2.011 ton seviyesinde gerçekleştiği öğrenildi. 

Soruşturma döneminde en fazla ithalatın gerçekleştiği Malezya’dan ithalat miktar bazında 2021 yılında 2020 yılına göre yüzde yüz 153 oranında, 2022 yılında ise bir önceki yıla göre yüzde 28 oranında arttığı tespit edildi. 

TÜRKİYE BİRİNCİ SIRADA

Malezyanın soruşturma konusu eşya ihracatında Türkiye’de birinci sırada yer aldığını tespit eden Müdürlük, ithalat verileri incelemesinde Malezya’nın tüm ülkeye toplam ürün ihracatının özellikle 2021 yılında önceki yıla göre ciddi miktarda arttığını ve aynı yılda Türkiye’ye yapılan ihracatında da artış görüldüğünü ortaya çıkardı. 

İTHALAT BİRİM FİYAT SEVİYESİ, GENEL FİYAT ORTALAMASININ ALTINDA

Malezyadan yapılan ithalatın birim fiyat seviyesinin, genel ithalat ortalama birim fiyat seviyesinin oldukça altında olduğunu tespit eden İthalat Genel Müdürlüğü, 2020-2023 dönemi için yapılan incelemelerde, Malezya’nın soruşturma konusu üründe ortalama ihracat birim fiyat seviyesinin Türkiye ihracatında gerçekleşen birim fiyat seviyesinin üstünde olduğunu da saptadı. 

Müdürlük, bu hususlar çerçevesinde Türkiye ile Malezya arasındaki ticaretin gerçekleştirilme şeklinde değişiklik meydana geldiğini belirledi. 

“İYİLEŞTİRİCİ ETKİ MİKTAR BAZINDA AZALTILDI”

Soruşturma kapsamında İthalat Genel Müdürlüğü’nce, şu tespit yapıldı:

 “V-kayışının soruşturma döneminde Malezya menşeli olarak Türkiye’ye ithalatının miktar ve değer bazında kayda değer ölçüde artış gösterdiği görülmektedir. Malezya menşeli ithalatın toplam ithalattan aldığı pay 2020 yılında yüzde 15 iken, 2023 (1-9) döneminde yüzde 42’ye yükselmiştir. Bu çerçevede Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) menşeli v-kayışı ithalatında yürürlükte olan dampinge karşı önlemin iyileştirici etkisinin miktar bazında azaltıldığı, bertaraf edildiği tespit edilmiştir.”

Diğer taraftan ülke menşeli olarak gerçekleştirilen ithalat birim fiyatlarının da kayda değer ölçüde düşük gerçekleştiğine vurgu yapan Müdürlük, önlem kapsamının ÇHC birim fiyatlarının altında kaldığı, bu çerçevede ÇHC menşeli v-kayışı ithalatında yürürlükte olan dampinge karşı önlemin iyileştirici etkisinin fiyat bazında azaltıldığı, bertaraf edildiğinin tespit edildiği aktarıldı. 

BAKANLIĞIN YENİ TEBLİĞİ RESMİ GAZETE’DE

Ticaret Bakanlık soruşturmasını tamamladı ve soruşturma kapsamındaki yeni önlemleri Resmi Gazete’de İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ başlığıyla yayımladı. 

Tebliğin amacının; 28 Kasım 2023 tarihli Tebliğ ile Malezya menşeli “kesiti trapez şeklinde (v-kolanlar) olan (v-yivli olanlar hariç) sonsuz transmisyon kolanları” ithalatına yönelik olarak başlatılan ve Ticaret Bakanlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen önlemlerin etkisiz kılınmasına karşı soruşturmanın tamamlanması neticesinde alınan kararın yürürlüğe konulması olduğu belirtildi.

MALEZYA’DAKİ TEK FİRMA HARİÇ
 
Resmi Gazete’de 23 Ağustos’ta yayımlanan daha önceki tebliğ çerçevesinde 4010.32, 4010.34 ve 4010.39 gümrük tarife istatistik pozisyonları altında kayıtlı “kesiti trapez şeklinde (v-kolanlar) olan (v-yivli olanlar hariç) sonsuz transmisyon kolanları” ithalatında Hindistan, Vietnam ve Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) için 3,15 ABD doları/kg dampinge karşı önlemin yürürlükte olduğu vurgulanırken, soruşturma sonucunda, iş birliğinde bulunan Malezya’daki Toyopower Manufacturing Sdn. Bhd. firması hariç, diğer üreticiler tarafından, yürürlükteki dampinge karşı önlemlerden kaçınma dışında yeterli bir haklı nedeni veya ekonomik gerekçesi bulunmayan bir uygulama, işlem veya iş sonucunda, v-kaşış ithalatında yürürlükte bulunan dampinge karşı önlemlerin etkisiz kılındığının tespit edildiği aktarıldı. 

Bu çerçevede, soruşturma neticesinde ulaşılan tespitleri değerlendiren kurulun kararı ile İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ uyarınca ÇHC menşeli ithalatta yürürlükte bulunan dampinge karşı önlemin, Malezya’daki  Toyopower firmasınca üretilen eşya hariç olmak üzere, Malezya menşeli yapılan ithalata teşmil edilmesine (genişletme) karar verildiği bildirildi. 

BÜTÜN FİRMALARA 3.15 DOLARLIK ÖNLEM

Yeni tebliğde, gümrük idarelerinin, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ’de GTİP ve tanımı belirtilen eşyanın, ilgili diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla Malezya menşeli ürünlerin serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında, ithalatta  dampinge karşı kesin önlem uygulanmasının kararlaştırıldığı dile getirildi. 

Buna göre Malezya’da Bakanlık soruşturmasına yönelik uyumlu cevap veren Toyopower Manufacturing Sdn. Bhd’ye kilogram başına ücret alınmazken, diğer bütün firmalar için 3.15 dolar ücret belirlenmiş oldu. 

Tebliğde ayrıca belirtilen firma tarafından üretilen eşya ithalatında İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin Tebliğ çerçevesinde üretici sertifikası aranarak söz konusu dampinge karşı önlem uygulanmayacağı da kaydedildi.

patronlardunyasi.com