Türk hazır giyim sektörü, tarifede 5 milyar dolarlık fırsat görüyor
TGSD Başkanı Toygar Narbay: “5 milyar dolarlık ilave ihracat yapabilir, istihdamımızı 145 bin kişi artırabiliriz”

Son iki yıldır küçülen Türk hazır giyim sektörü, ABD Başkanı Donald Trump’ın 2 Nisan’da açıkladığı gümrük vergileriyle yeniden yükselişe geçme fırsatı yakaladı. Trump’ın Uzak Doğu ve Güney Asya’daki 14 ülkeye uyguladığı ortalama yüzde 37,7’lik verginin, bu bölgelerden yapılan ithalatı azaltmaya yönelik net bir mesaj olduğunu belirten TGSD Başkanı Toygar Narbay, “Global hazır giyim sektöründe üretim havzalarının yeniden şekillendiği bu dönemde, tekstil sektörü ile birlikte dünyanın en büyük ikinci tam entegre yapısına ve dördüncü büyük üretim gücüne sahip olmanın avantajını yaşayacağımız bir sürece girebiliriz. Kamu destekleriyle sektörün rekabetçiliğini yeniden sağlayabilirsek mevcut yatırımlarla hazır giyim sektöründe 5 milyar dolarlık ek ihracat yapabilir, istihdamı 145 bin kişi artırabiliriz” dedi.
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD), geçtiğimiz Şubat ayında yaptığı açıklamada, 2023’te yüzde 9, 2024’te ise yüzde 6,9 küçülen Türk hazır giyim endüstrisinin önünde üç önemli fırsat alanı olduğunu açıklamıştı. “Trump’ın Çin’e karşı uygulayacağı politikalar”, “Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması” ve “savaş bölgelerinde barışın yeniden tesis edilmesi” olarak belirtilen bu üç fırsat alanından birinde önemli bir gelişme yaşandı. ABD Başkanı Donald Trump, 2 Nisan’da imzaladığı kararname ile yeni gümrük tarifelerini açıkladı. Buna göre Türkiye, yüzde 10 ile en düşük gümrük vergisi uygulanacak ülkeler arasında yer aldı. Uzak Doğu ve Güney Asya’daki 14 ülke (Çin, Vietnam, Bangladeş, Hindistan, Endonezya, Kamboçya, Pakistan, Tayland, Güney Kore, Sri Lanka, Filipinler, Burma, Tayvan, Malezya) için ise yüzde 17 ila yüzde 49 arasında değişen, ortalaması yüzde 37,7 olan yeni gümrük tarifeleri uygulanacak. TGSD Başkanı Toygar Narbay, yeni tarifeler ile global hazır giyim sektöründe yaşanması öngörülen köklü değişiklikler ve bunların Türk hazır giyim sektörüne etkilerine ilişkin değerlendirmede bulundu.
"TRUMP NET BİR MESAJ VERDİ"
ABD’nin yaklaşık 1,2 trilyon dolar olan dış ticaret açığının yüzde 60’ına tekabül eden 722,25 milyar dolarlık kısmının Uzak Doğu ve Güney Asya’daki 14 ülkeden kaynaklandığını söyleyen Narbay, “Bu ülkeler, ABD hazır giyim ithalatı için büyük önem taşıyor. Çünkü ABD, hazır giyim ithalatının yüzde 72’sine denk gelen 57,38 milyar dolarlık kısmını bu 14 ülkeden yapıyor. Buna rağmen bölgeye getirilen ilave verginin ortalama yüzde 37,7 seviyesinde uygulanması, Trump’ın net olarak şu mesajı verdiğini gösteriyor: ABD’li firmalar tedarik zincirlerini yeniden oluştursun. Başta Çin ve Vietnam’dan yapılanlar olmak üzere ABD’nin Uzak Doğu ve Güney Asya’dan ithalatı azaltılsın. Tedarik, Orta ve Güney Amerika ağırlıklı olmak üzere dünyadaki diğer havzalara kaydırılsın ve tedarik zinciri yeniden şekillensin” dedi.
“DÜŞÜK VERGİ UYGULANAN ÜLKELER ARASINDA AVANTAJLIYIZ"
Trump’ın özellikle Uzak Doğu ve Güney Asya’ya uyguladığı yüksek vergilerin Türkiye için önemli bir fırsat kapısı araladığını ifade eden Narbay şöyle devam etti:
“Uzak Doğu ve Güney Asya’dan yapılan 57,38 milyar dolarlık tedarikin bir kısmının; halihazırda 11,97 milyar dolar hazır giyim ürünü tedarik edilen Orta ve Güney Amerika’ya, 4,53 milyar dolar hazır giyim ithalatı yapılan Afrika ve Arap Yarımadasına ve 910 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilen Türkiye’ye kaydırılacağını düşünüyoruz. Bu ülkeler arasında da ciddi bir avantajımız bulunuyor. Çünkü hazır giyim ve tekstil sektörleri olarak dünyanın en büyük ikinci tam entegre ülkesi, dördüncü en büyük üreticisiyiz; tasarım ve inovasyon kapasitesine sahibiz. Dolayısıyla Uzak Doğu’dan farklı havzalara kayması beklenen hazır giyim üretiminde, maliyet avantajı elde edeceğimiz kamu destekleri sağlanırsa ciddi bir pazar payı alabiliriz. Üstelik yalnızca ABD nezdinde değil, AB ile ticaretimizi de artırabiliriz. Çünkü özellikle Çin ile Tayvan arasındaki gerilimin giderek tırmanması, Avrupalı alıcıların halihazırda var olan güvenlik endişelerinin daha da artmasına neden oluyor. Bu da üretim havzalarını Türkiye gibi yakın coğrafyalara kaydırma süreçlerini hızlandıracaktır. Öte yandan AB’ye getirilen ilave yüzde 20’lik vergi artışının, AB’li markaların ABD’ye olan satışlarını bir miktar düşürme ihtimali bir risk olarak görünse de Türkiye olarak yine bir avantajımız var: AB’li markalar ABD için Uzak Doğu’dan yaptıkları ve vergi oranları ortalamada yüzde 49’a yükselen ürün alımlarının bir kısmını, ortaya çıkan vergi avantajı dolayısıyla Türkiye’den tedarik edebilir.”
“İHRACAT VE İSTİHDAMI ARTIRABİLİRİZ"
Türkiye’nin bu fırsatları değerlendirip rekabetçiliğini yeniden kazanması için sürecin doğru politikalar ve kamu destekleriyle yönetilmesi gerektiğine dikkat çeken Narbay, “TGSD olarak geçtiğimiz Şubat ayında kamuoyu ile paylaştığımız analiz kapsamında, uygulanan ekonomi politikaları nedeniyle 2022-2024 yılları arasında girdilerimizi oluşturan parametreleri hesapladık. Buna göre enflasyon yüzde 138, işçilik maliyeti yüzde 249 ve finansman maliyetleri yüzde 258 artmasına karşın gelir tarafını etkileyen sepet kur yalnızca yüzde 101 arttı. Türk hazır giyim üreticilerinin maliyetlerinin dolar bazında yüzde 27 yükselmesine neden olan bu durum, Uzak Doğulu rakiplerimizden yüzde 60, Kuzey Afrikalı rakiplerimizden ise yüzde 45 daha pahalı olmamıza ve rekabetçiliğimizi büyük ölçüde kaybetmemize yol açtı. Şimdi ABD’nin yeni vergileri ile birlikte Uzak Doğulu rakiplerimizle aradaki fark yüzde 28 civarında kapanacak. Bu da Türk hazır giyim endüstrisi için büyük bir fırsat oluşturdu. Son iki yılda uygulanan politikalar nedeniyle yüzde 27 artan maliyetimizin bir kısmını kamu teşvikleriyle düşürebilirsek önümüze çıkan bu yeni fırsatı değerlendirebiliriz. Şubat ayında açıkladığımız 10 maddelik destek talebi karşılandığı takdirde sektörümüz yeniden rekabetçi hale gelebilir. Bunun neticesinde de ek bir yatırıma ihtiyaç olmadan, mevcut yatırımlar ile 5 milyar dolarlık ilave bir ihracat yapabilir, istihdamımızı 145 bin kişi artırabiliriz” diye konuştu.
“KUR DÖNÜŞÜM DESTEĞİ YETERSİZ"
Narbay, kamudan başlıca destek taleplerini ise şu sözlerle hatırlattı:
“Kur dönüşüm desteği; firmaların ithalat, ihracat rakamlarına ve ülke için yarattıkları katma değere bakılmaksızın salt ihracat ve döviz dönüşüm rakamına bakılarak veriliyor. Örneğin yüzde 80 ithalat yapan ve yüzde 20 katma değer yaratabilen bir firmaya verilen yüzde 2 kur dönüşüm desteği, o firmanın yarattığı katma değer için yüzde 10 destek anlamına geliyor. Ancak yüzde 70-80 katma değeri ülkemizde bırakan sektörümüz için yüzde 2 destek ise son derece yetersiz kalıyor. Bu nedenle ithalatçıları destekleyen bu yapının yeniden düzenlenmesini, net katma değeri ve üretimi önceleyen bir teşvik sistemi kurulmasını ve hazır giyim endüstrisinin net ihracatına yüzde 10 kur dönüşüm desteği verilmesini talep ediyoruz. KOBİ’ler için açıklanan çalışan başı 2.500 TL desteğin firma ölçeği gözetilmeksizin tüm sektör firmalarına sağlanması da büyük önem arz ediyor. Zira büyük ölçekli firmaların, ülkeye getirdiği müşteriler ve bu firmaların KOBİ’lere verdiği siparişler ihracatı önemli ölçüde destekliyor. Bunların yanı sıra 2024’te yüzde 9 seviyesinde olan Eximbank kredi destek tutarının 2018’deki kredi/ihracat oranı olan yüzde 16 seviyesine yükseltilmesini bekliyor; firmaların teminat mektubu sorunlarının çözülebilmesi için KGF desteklerinin devreye alınmasını ve Eximbank reeskont faizinin politika faizinin yarısı oranında olmasını, faiz tahsilatının da dönem sonunda yapılmasını talep ediyoruz.”
"UZAK DOĞU FİYAT KIRABİLİR"
Yeni gümrük vergilerinin ardından Uzak Doğu ülkelerinin ekonomi yönetimlerinin, kendi üreticilerinin boşalan kapasitelerini doldurabilmeleri ve Avrupa’daki pazar paylarını artırmalarını destekleyecek, fiyatlarını düşürmelerine esneklik sağlayacak teşvikleri devreye alacağını öngördüklerini belirten Narbay, sözlerini şöyle tamamladı:
“Özellikle Tayvan-Çin merkezli ciddi gelişmelerin olması durumunda, pandemi döneminde yaşadığımız gibi tedarik zincirinde güçlü kırılmalar yaşanabilir. Bu ihtimalin arttığı böyle bir dönemde, Trump hükümetinin açıkladığı yeni vergiler ile ayağımıza kadar gelen bu fırsatın kaçırılmaması için ham madde ve ara malında dışa bağımlılığı azaltıp, üretimi ve yatırımı destekleyecek, sanayinin rekabet gücünün artıracak etkin teşvik mekanizmalarının proaktif bir şekilde ve ivedilikle devreye alınması gerektiğini düşünüyoruz.”
patronlardunyasi.com