Tofaş'ın sırrı 'Rekabet'ten çıktı

FCA ve PSA'nın 2021'de birleşmesi ile kurulan Stellantis, 1 Mart 2023 tarihinde yaptığı global açıklamada, Stellantis'in FCA kanadından Fiat, Alfa Romeo ve Jeep markalarının Türkiye'deki satış ve satış sonrası faaliyetlerini sürdüren Tofaş’ın, Stellantis'in PSA kanadındaki markalarının da Türkiye temsilciliğini üstleneceğini duyurmuştu.

Ancak Rekabet Kurumu'ndan Ekim 2024'te Stellantis Otomotiv Pazarlama A.Ş.’nin Tofaş'a devrine izin çıkmamıştı. Rekabet Kurumu'ndan yapılan açıklamada, "Başvuru sahiplerinin konu ile ilgili vermiş olduğu taahhütlerin işleme izin verilebilmesi için yeterli olmadığına karar verilmiştir" denilmişti. 
Rekabet Kurumu daha sonra kararını “tekrar gözden geçireceğini” duyurmuştu ve bu açıklama sonrasında herhangi bir haber gelmemişti.

PERŞEMBE GÜNÜ HİSSELERDE 'SIZINTI' YÜKSELİŞİ

Dün yani 17 Nisan 2025 tarihinde ise Tofaş'ın hisselerinde beklenmedik bir hareketlilik yaşandı. Günün ikinci yarısında gelen alımlarla birlikte Tofaş'ın hisseleri yüzde 9.99 değer kazanarak tavan yaptı. Patronlar Dünyası Borsa Dedektifi, hisselerdeki yükselişin sızıntı kaynaklı olabileceğine dikkati çekerek hareketliliği mercek altına aldı. 

Hisselerdeki yukarı yönlü beklenmedik hareket, borsa kulislerinde "Muhtemelen bu akşam Tofaş'ın Stellantis başvurusuyla ilgili bir karar gelebilir" yorumlarına yol açmıştı. Sızıntı iddiaları gölgesinde dün yapılması beklenen açıklama biraz gecikmeli de olsa geldi. Rekabet Kurumu, Stellantis Otomotiv Pazarlama A.Ş.’nin TOFAŞ'a devrine onay verdi. 

İŞTE REKABET KURUMU'NUN O AÇIKLAMASI

Rekabet Kurumu'ndan yapılan açıklamada şöyle denildi:

"Tofaş/Stellantis devralma işlemine yatırım ve dağıtım taahhütler kapsamında onay verildi.

Rekabet Kurulu Tofaş/Stellantis devralma işlemine tarihi bir kararla onay verdi. Söz konusu iznin tarafların yatırım yapma şartına bağlanması Kurum tarihi bakımından bir ilki oluşturuyor. Bu kararın, genellikle statik olarak fiyat/çıktı analizine dayalı toplumsal refah kriterinin daha geniş ve rekabetin dinamik etkilerini dikkate alan bir anlayışla ele alınması gerektiğini göstermesi bakımından uluslararası içtihat ve literatüre de önemli bir katkı sağlaması bekleniyor. 

Rekabet Kurulu, tarafların sunduğu ikinci taahhüt paketini kabul ederek Tofaş/Stellantis işlemine izin verdi. Sunulan taahhütler bir yatırım planını ve dağıtım/satış kanalında alınan tedbirlerin yanı sıra yerli üretimin korunmasını da kapsıyor. Tofaş’ın üretim ve ihracat kapasitesini artırmayı taahhüt ettiği söz konusu yatırım planının aynı zamanda istihdama da önemli bir katkı sağlaması bekleniyor. Yatırım planının otomotiv ana sanayine olduğu kadar yan sanayiye de olumlu bir şekilde yansıyacağı öngörülüyor.

İşlemin verilen taahhütlerle birlikte Türkiye ekonomisine ve toplumsal refahın artışına sağlayacağı katkılar Kurulun izin kararının temel gerekçesini oluşturdu.  Taraflar yatırım planının yanı sıra dağıtım ve satış kanalında da bazı tedbirlere yönelik taahhütler sundu. İşlemin tüketici tercihlerini ve rakip markaların dağıtım/satış faaliyetlerini kısıtlama potansiyelini ortadan kaldırmaya yönelik söz konusu tedbirler izin kararının verilmesinde önemli bir rol oynadı. Böylece, işlem taraflarına ait bayilerin “one-stop-shop (tek durak)” olma riskinin önüne geçilmesi hedeflendi. Kurul nihai inceleme aşamasında çok sayıda rakip teşebbüsün ve üçüncü tarafın görüşlerini aldı. Söz konusu görüşlerde dile getirilen hususlar Kurulun işlem ile ilgili ayrıntılı çalışmasında tek tek dikkate alındı ve değerlendirildi. 

Tarafların 2024 yılı Ekim ayında sundukları ilk taahhüt paketi Rekabet Kurulu tarafından yeterli görülmeyerek reddedilmişti."

TOFAŞ HİSSELERİ İKİ GÜNDE YÜZDE 16'NIN ÜZERİNDE KAZANDIRDI

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi bugünü yüzde 0,84 kayıpla kapattı. Ancak Tofaş hisselerinde bugün yaşanan artış, bir kez daha 'sızıntı' iddialarını akıllara getirdi. Dün günün ikinci yarısında yüzde 10 civarında artan Tofaş hisseleri, bugün de yüzde 6,13 oranında değerlendi. İki günde yatırımcısına yüzde 16'nın üzerinde kazandırdı. Ancak Koç Holding hisselerinde aynı etki yaşanmadı. Koç'un hisseleri yüzde 0,28 oranında değer kaybederek günü kapattı.

TOFAŞ'TAN KAP'A AÇIKLAMA

Tofaş, Rekabet Kurumu'nun kararıyla ilgili Kamuyu Aydınlatma Platformu'na (KAP) açıklama gönderdi. Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. yönetim kurulunda Koç Ailesi mensuplarından bir üye bulunduğu sürece Şirketin yönetim kurulunda Koç Ailesi mensubu üye bulunmayacağı taahhüt edildi. Tofaş'ın açıklaması şöyle:

"29.07.2023 tarihli açıklamamızda Stellantis Otomotiv Pazarlama A.Ş.'nin ("Stellantis Otomotiv") paylarının tamamının ve bu kapsamda Stellantis Otomotiv'in Peugeot, Citroën, Opel ve DS Automobiles'den oluşan Stellantis markalarının distribütörlüğünü içerecek şekilde Türkiye'deki mevcut faaliyetlerinin Şirketimiz tarafından devralınmasına ilişkin Pay Devir Sözleşmesi'nin imzalandığı; 25.10.2024 tarihli açıklamamızda ise Rekabet Kurulu'nca işlem ile ilgili verilen taahhütlerin işleme izin verilebilmesi için yeterli olmadığına karar verildiği ve anılan karara ilişkin Şirketimizce yapılacak detaylı değerlendirmeler sonrasında ilave açıklamalarımızın Rekabet Kurulu'na sunulacağı kamuya açıklanmıştı."

2027'DE İHRACAT ÜRETİM KAPASİTESİNİN 220 BİN ADEDE ULAŞMASI PLANLANIYOR

"Sürecin devamında yapılan çalışma ve değerlendirmeler sonrasında, Şirketimiz tarafından işlemin kapanış tarihi itibarıyla geçerli olmak üzere, Rekabet Kurulu'na; yatırım planları, yönetim kurulunun yapısı, çalışanlar için uygulanan gizlilik politikaları ve bayilik (dağıtım/satış) yapısı konularında verilen taahhütleri takiben, Rekabet Kurulu tarafından işleme koşullu izin verildiği Şirketimize bildirilmiştir.

Bu kapsamda Şirketimiz:

Stellantis markaları (Fiat, Opel, Citroën ve Peugeot) için 2027 yılında ihracata yönelik demonte araçlar da dâhil olmak üzere yıllık 150.000 adet üretim kapasitesine sahip olacak ve tarafların karşılıklı anlaşmasına tâbi olmak üzere, belirli bir kısmı MEA (Orta Doğu ve Afrika) ülkelerine ihraç edilmesi öngörülen yeni bir hafif araç modelinin 2026 yılının üçüncü çeyreğinden itibaren Şirketimiz tarafından Türkiye'de çoklu enerji platformunda üretilmesine ilişkin yatırım yapılacağını, böylece 2027 itibarıyla devam eden diğer projelerle birlikte Şirketimizin ihracat üretim kapasitesinin 200.000 - 220.000 adede ulaşacağını..."

KOÇ AİLESİ ÜYESİ, HEM FORD'DA HEM TOFAŞ YÖNETİM KURULUNDA BULUNMAYACAK

"Koç Topluluğu şirketlerinden Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. yönetim kurulunda Koç Ailesi mensuplarından bir üye bulunduğu sürece Şirketimiz yönetim kurulunda Koç Ailesi mensubu üye bulunmayacağını, her iki şirkette yönetim kurulu üyelerinin farklı kişilerden oluşacağını ve işlemin kapanışını takiben 30 iş günü içerisinde yönetim kurulu yapısının söz konusu taahhüde uygun şekilde teşekkül ettirilmesini sağlayacağını taahhüt etmiştir."

YENİ HAFİF ARAÇ PROJESİ İÇİN 256 MİLYON EURO YATIRIM

"Söz konusu taahhütler kapsamında Stellantis Grubu ile Şirketimiz arasında yapılan görüşmeleri takiben, Şirketimiz yönetim kurulunca yeni hafif araç projesi için 256 milyon Euro tutara kadar yatırım yapılmasına karar verilmiş olup Stellantis Grubu ile üretim adetleri, pazar öngörüleri, model içerikleri dahil tüm proje detaylarının ve koşullarının belirlenmesine yönelik sözleşme görüşmeleri devam etmektedir. 

İlgili markaların Türkiye'deki distribütörlüğünün yürütülmesine ve diğer ticari faaliyetlere yönelik anlaşmaların imzalanması başta olmak üzere, pay devir işleminin gerçekleştirilmesine yönelik diğer ön koşulların mümkün olan en kısa sürede tamamlanması hedeflenmekte olup sürece ilişkin önemli gelişmeler yatırımcılarımızla paylaşılacaktır.

Şirketimiz yönetim kurulunca Rekabet Kurulu'na sunulacak taahhütler ile bağlantılı olarak alınan yönetim kurulu kararının kamuya açıklanması, değerlendirme sürecinin sağlıklı bir şekilde yürütülerek Şirketimizin meşru menfaatlerinin korunması ve yatırımcılarımızın yanıltılması riskinin bertaraf edilmesi amacıyla SPK'nın Özel Durumlar Tebliği'nin 6. maddesi çerçevesinde Rekabet Kurulu'nun konuya ilişkin kararının açıklanmasına kadar ertelenmiştir. Rekabet Kurulu'nun izin kararına ilişkin bildirimi ile birlikte işbu açıklama yapılmaktadır."

patronlardunyasi.com