Oksijen yazarı Serdar Kuzuoğlu bugünkü köşe yazısında 20. yılını kutlayan YouTube'u "YouTube 20 yaşına bastı" başlığı ile kaleme aldı.

İşte o yazının tamamı:

20 sene önce Chad Hurley, Steve Chen ve Jawed Karim adlı üç arkadaş üstüne epey kafa yordukları girişimi hayata geçirme kararı aldı. Kurdukları web sitesi, insanlığın en kadim ihtiyacı olan “eş bulma” meselesine yönelik o güne kadar (internette) kimsenin aklına gelmemiş bir yöntemi kullanıyordu: Videolu ilanlar!

Kurdukları sitede üyeler basit bir arayüz yardımıyla kendilerini tanıttıkları ve müstakbel eşlerinde aradıkları özellikleri anlattıkları videolar yükleyebiliyordu. Üstelik o dönem ancak ekstra yazılımlar ile açılabilen videolar onların hizmetinde web sayfası üzerinden; hiçbir şey yüklenmeden izlenebiliyordu.

Gelgelelim kurucularını son derece heyecanlandıran bu fikir neredeyse kimsenin ilgisini çekmedi. Süreci hızlandırmak için ilanlar verip yüklenen her video için 20 dolar vereceklerini duyurdular. O bile kâr etmedi.

Tam yelkenleri suya indirecekken enteresan bir şey fark ettiler. Birçok üye, profilini amatör video kameralarıyla kaydettiği kişisel görüntülerini arşivlemek ve arkadaşlarıyla paylaşmak için kullanmaya başlamıştı. Üç kafadar son bir umutla siteyi “Dijital Video Deponuz” sloganıyla yeniden düzenledi ve odağını tamamen video paylaşımına çevirdi.

İnternetin beklediği tam da buydu. Bundan tam 20 yıl önce; 14 Şubat 2005’te hayata geçen YouTube, sadece 3 ayda 10 bin kullanıcıya ve günde 100 bin video görüntülenmeye ulaştı. O dönemki teknik sınırlar sebebiyle videolar en fazla 30 saniye uzunluğunda olabiliyordu. Dünyada henüz 1 milyar internet kullanıcısının bulunduğu, telefonların kameraya sahip olmadığı, dijital kameraların hem pahalı hem de az kişide bulunduğu o yıllar için bu görülmemiş bir yükselişti.

Gidişatı bir seviye yukarı taşıyan gelişme ise bir kullanıcının ABD’nin meşhur televizyon serisi Saturday Night Live programında yayımlanan “Lazy Sunday” klibini korsan olarak profiline yüklemesi oldu. Bir haftada 2 milyondan fazla izlenen kayıt, sitenin trafiğini yüzde 83 artırmıştı. 2006 yılında günde 25 milyon video gösterir hale geldiler. Kısa süre sonra Saturday Night Live’ın yayıncısı NBC’nin kaldırma talebi ile ekibin ilk hukuki mücadelesi de başlamış oldu.

Bu esnada “Lonelygirl15” kodlu gizemli bir kullanıcı ortaya çıktı. Bree Avery adlı 16 yaşındaki bir kız, küçük odasından ailesiyle ilişkilerini anlatan videolar yükleyerek sonradan “vlog” adıyla salgına dönüşecek bir yayın başlattı. Bu girişim aynı zamanda internetin ilk viral videolarının fitilini ateşledi. Milyonlarca takipçiye ulaşan bu seri, esasında YouTube’un potansiyelini keşfeden bir grup girişimcinin öncülüğünde, her bölümü senaristler tarafından yazılan profesyonel bir yapımdı. Bree Avery olarak tanınan kız da aslen Jessica Lee Rose adlı bir amatör oyuncuydu. İlginç bir ayrıntı olarak bunun ortaya çıkması izleyicilerin ilgisinde bir azalmaya yol açmadı.

2006 yılında YouTube “dünyanın en hızlı büyüyen sitesi” unvanını kazandı. Ekip o esnada bir şey daha fark etti. Sitenin esas trafiğini oluşturan videoların üretimi zahmetli ve maliyetliydi. Ancak sahipleri “şöhret” dışında bir şey elde elde edemiyordu. Gelir paylaşımı bu dönemde gündeme geldi ancak kasada gelir namına bir şey yoktu. Video barındırma ve izletme maliyetleri o kadar yüksekti ki yatırımcılardan alınan para suyunu çekmek üzereydi.

KENDİSİ YAPAMAYINCA YAPILMIŞI SATIN ALDI

Aynı süreçte Google da kendi video sitesi üstünde çalışıyor ancak bir türlü istediği atılımı yapamıyordu. YouTube’un ışık hızındaki ilerleyişini izleyen Google Video’nun yöneticisi Susan Wojcicki, bükemediği bileğe gereğini yaptı ve 2006 yılında YouTube’un o dönem duyulmadık bir bedelle; 1.65 milyar dolara satın alınmasını sağladı. Böylece ertesi sene ekibin uzun süredir hayalini kurduğu gelir paylaşım modeli “YouTube İş Ortağı Programı” adıyla kullanıma açıldı. 2009 yılına gelindiğinde reklamverenlerin medya planlarında mutlaka bir YouTube satırı da yer alır hale gelmişti. Yine de sitenin operasyon giderleri reklam gelirinin yaklaşık 3 katı seviyesindeydi.

Bugün 20 yaşına basan YouTube, “içerik üreticisi” unvanının doğduğu platform olarak “Kendini Yayınla” (Broadcast Yourself) sloganıyla milyonların kendini ifade etmesi ve bilgilerini paylaşmasına aracı oldu. Olmaya da devam ediyor. Bugün 2.5 milyardan fazla kullanıcının her ay 113 milyar kez ziyaret ettiği ve günde 1 milyar saatten fazla video izlenen; kendi alanında akla ilk gelen seçenek. Her dakika yüklenen 500 saatlik yeni içerik ile bu algısını perçinlemeyi sürdürüyor. 

YOUTUBE TARİHİNDEN

14 Şubat 2005 Sitenin açılışı.
23 Nisan 2005 İlk video, sitenin kurucularından Jawed Karim tarafından yüklendi: “Me at the zoo.”
Kasım 2005 Siteyi şöhrete kavuşturan “Lazy Sunday” videosu yüklendi.
14 Aralık 2005 Şarkıcı Tarkan Türkiye’nin ilk YouTube profillerinden birini oluşturdu.
2006 Artis ve Sequoia Capital’dan yatırım fonu alındı.
13 Mayıs 2006 Lonelygirl15 yayına başladı.
16 Temmuz 2006 Google YouTube’u 1.65 milyar dolara satın aldı.
9 Ekim 2006 Türkiye’nin ilk viral videolarını üreten Bates Motel Pro kanalı hayata geçti.
22 Ekim 2006 Türkiye’nin ilk oyun yayıncılarından “Dost Kayaoğlu” kanalı açıldı.
16 Ocak 2007 ABD Senatörü Barack Obama başkanlığa aday olduğunu YouTube’dan açıkladı. (Ve kampanya boyunca 1800 video yükleyerek 110 milyon gösterime ulaştı.)
2007 Korsan içerik yüklenmesini engelleyen Content ID hizmeti ve alt bant reklamlar devreye girdi.
18 Nisan 2010 Türkiye’den Orkun Işıtmak kanalını açtı.
2011 İçeriklerinin izinsiz kullanıldığı gerekçesiyle yayıncı kuruluş Viacom 1 milyar dolarlık tazminat davası açtı. (YouTube davayı 2012’de kazandı.)
18 Kasım 2012 Türkiye’den Enes Batur kanalını açtı.
2013 Kanal abonelik sistemi hizmete girdi.
2014 Susan Wojcicki, CEO koltuğuna oturdu.
2015 Çocuklara özel içerik barındıran YouTube Kids ve müzik platformu YouTube Music yayına geçti.
2017 Super Chat özelliği duyuruldu.
2018 Ücretli üyelik paketi “YouTube Premium” başladı.
2021 “Beğenmedim” düğmesindeki sayaç kaldırıldı. (Kurucu ortaklardan Jawed Karim bunu “aptalca bir karar” olarak yorumladı.)
2022 Atlanamaz reklamlar başladı.
2023 Neal Mohan CEO oldu.
2023 Reklam engelleyici eklentiler engellenmeye başlandı ve “Playables” adıyla oyunlar devreye girdi.

patronlardunyasi.com