Elif YILDIZ HARMANKAYA

Zengin Mutfağı, Vasıf Öngören’in yazdığı ve ilk kez 1978 yılında İstanbul Şehir Tiyatroları’nda sahnelenen bir tiyatro oyunu. Oyun, 15-16 Haziran 1970 tarihlerinde gerçekleşen işçi hareketlerinin, zengin bir ailenin mutfağındaki yansımalarını anlatıyor. Baş karakter olan aşçı Lütfü Usta’yı, o dönemde de Şener Şen canlandırmıştı. Yaklaşık 40 yıl aradan sonra, usta oyuncu aynı rolle yeniden sahneye döndü ve oyunu genç bir oyuncu kadrosuyla birlikte sahneliyor.

Hep bildiklerimizi, hep bildiğimiz şekilde anlattı bize oyun. Ama bu, etkisini azaltmadı. Aksine, sahnede duyduğumuz her kelime, yıllardır içinden çıkamadığımız döngünün bir yankısı gibiydi. Oyun boyunca sık sık öne çıkan şu replikler, akıllara kazındı:

“Faşizm”

“Yav, kime hizmet ediyoruz biz?”

“Gerçekten kime hizmet ediyoruz?”

“İnsan kime hizmet ettiğini düşünmeli.”

Bu sorular, izleyicinin içine düştüğü derin sessizlikte yankılandı. Sadece oyunun değil, belki de hayatımızın en kritik sorularından biri olarak. Yıllar geçti, nesiller değişti, ama dertler değişmedi. İşçiler hâlâ işçiydi, patronlar hâlâ patrondu, adaletsizlik hâlâ hüküm sürüyordu.

Peki, neden değişmiyoruz? “Değişmeyen tek şey değişimin kendisidir.” Bu söz, MÖ 6. yüzyılda yaşamış Efesli filozof Herakleitos’a ait. O, evrenin sürekli bir dönüşüm içinde olduğunu savunmuş ve bu düşüncesini “Panta Rhei” (Her şey akar) ifadesiyle dile getirmişti. Ancak, Zengin Mutfağı’nı izlerken tam tersini düşündüm: Biz gerçekten değişiyor muyuz? Yoksa aynı hataları, aynı adaletsizlikleri, aynı döngüleri yaşamaya devam mı ediyoruz?

Şener Şen gibi bir ustayı canlı izlemek, sadece bir tiyatro akşamı değil, büyük bir deneyimdi. Zengin Mutfağı, geçmişi anlatırken bugünü düşündüren, belki de geleceğe dair sorular sorduran güçlü bir eser olarak sahnede parlamaya devam ediyor.

Eğer hala izleme şansınız varsa, kaçırmayın. Çünkü bazı hikâyeler eskimez. Ve bazı ustalar, her zaman sahnede görmek isteyeceğimiz kadar büyük kalır.

patronlardunyasi.com