Milyar dolarlık spekülasyon

Dolar kuru dün 1.3940"la geçen yıl Mayıs"tan sonraki en düşük seviyesini görürken, döviz piyasasında son dönemin en hareketli günlerinden biri yaşandı. Reuters ekranını takip edenler, gün boyunca doların sık sık 1.40 YTL"nin altına inip çıktığına tanık oldu.

Ekranlarda bu hareketlilik yaşanırken, piyasalarda günün konusu dev bir yabancı bankanın "enflasyon düşük çıkacak" beklentisiyle yaptığı milyar dolarlık açığa satış işlemiydi. Kurdaki her türlü dalgalanma Türk döviz piyasasının en büyük oyuncusu kabul edilen bu bankanın, 9 Şubat (bu Cuma) için imzaladığı 1 milyar dolarlık satış sözleşmesine yönelik operasyon olarak yorumlandı. Dedikodu öyle büyüdü ki, Brezilya"nın kredi notundaki düzelmenin Türkiye"nin de dahil olduğu gelişmekte olan ülkelerin piyasalarında yarattığı etkiyi bile gölgede bıraktı.

Kulislere damga vuran söylentinin geçmişi, geçen hafta Cuma gününe dayanıyor. Türkiye"ye hızlı para girişi ve olumlu beklentileri gözönünde bulunduran banka, doların 9 Şubat Cuma günü 1.40 YTL"nin altına ineceğini öngörerek 1 milyar dolarlık "put opsiyon" işlemi yaptı. Bu işlemle 9 Şubat"ta dolar kuru ne olursa olsun, 1.40 YTL"den 1 milyar dolar satma hakkını elde etti. Banka böylece doların 1.40 YTL"nin altında olması durumunda kâr, üzerinde olması durumunda ise zarar yazacağı (ödediği komisyon kadar) bir yükümlülüğe imza attı.

Dolarda satış baskısı
Cuma günü açıklanan enflasyon rakamları ise tam bir sürpriz oldu. Yüzde 0.35 beklenen Ocak enflasyonu domates, biber gibi kuraklıktan etkilenen gıda ürünleri nedeniyle yüzde 1 gibi çok yüksek bir seviyede açıklandı. Bu gelişme, dolarda "Daha da düşer" beklentisini tersine çevirdi. Dolar Pazartesi günü 1.4110"a kadar yükseldi. Ancak dün piyasa tersine döndü. Yabancı bankalardan gelen satışlarla kur 1.3940"a kadar indi. Gelinen noktada, dolar reel olarak geçen hafta enflasyon açıklanmadan önce gördüğü en düşük seviyeden bile daha aşağıda. Çünkü euro/dolar paritesi geçen Cuma 1.3064"teydi. Dün 1.2913"ü gördü. Yani dolar yurtdışında değer kazanırken Türkiye"de aynı kaldı ve bu da YTL"yi reel olarak değerlendirdi.

Bankacılar bu gelişmeyi açığa döviz satışı yapan bankanın zarar etmemek (ya da kâr etmek) için dövizde kurduğu satış baskısından kaynaklandığını belirtiyor. Piyasalar dolarda 1.40 seviyesinde yaşanan savaşın nasıl sonuçlanacağı izliyor.

Oğuz Karamuk/Vatan