İklim değişikliği Hazar Denizi'ni kurutuyor: Ekolojik ve ekonomik felakete yol açabilir

İklim değişikliği Hazar Denizi'nin su seviyelerini düşürdükçe, şaşırtıcı bir dönüşüm yaşanıyor. Ekosistemler yok oluyor, nesli tükenmekte olan türler yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalıyor ve milyonlarca insan geçim kaynaklarını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalıyor.

Bilim insanlarına göre, sınırların ötesinde acil ve koordineli bir eylemde bulunulmadığı takdirde, kaybolan kıyı şeritlerinden çöken sanayiye ve tehdit altındaki biyolojik çeşitliliğe kadar bölgenin geleceği tehlike altında kalacak.

HAZAR DENİZİ ENDİŞE VERİCİ SU KAYBIYLA KARŞI KARŞIYA

Dünyanın en büyük kara su kütlesi olan Hazar Denizi'ndeki su seviyeleri, artan sıcaklıkların içeri akıştan daha fazla buharlaşmaya neden olması nedeniyle istikrarlı bir şekilde düşüyor. Küresel ısınma 2°C'nin altında tutulsa bile, bilim insanları denizin 5 ila 10 metre alçalabileceğini tahmin ediyor. Sıcaklıklar daha da artarsa, düşüş yüzyılın sonuna kadar 21 metreye kadar ulaşabilir.

Communications Earth & Environment dergisinde bugün yayımlanan bir çalışmada, Leeds Üniversitesi'nden araştırmacılar, bu dramatik düşüşün bölgenin ekosistemleri ve altyapısı üzerindeki potansiyel etkilerini ortaya koydu.

İZLANDA’DAN DAHA BÜYÜK BİR ALAN KURUYABİLİR

Analizleri, 10 metrelik bir düşüş gibi daha iyimser bir senaryoda bile, İzlanda'dan daha büyük bir alan olan 112 bin kilometrekareye kadar bir alanın kuruyabileceğini gösteriyor. Hazar'ın en kritik ekolojik ve ekonomik bölgelerinin çoğu sığ sularda yer aldığından, biyolojik çeşitlilik ve insan geçim kaynakları için sonuçlar ciddi olabilir.

HAZAR FOKU BAŞTA OLMAK ÜZERE YÜZLERCE BALIK TÜRÜNE EV SAHİPLİĞİ YAPIYOR

Hazar Denizi, nesli tükenmekte olan Hazar fokuna ve altı mersin balığı türüne, ayrıca başka hiçbir yerde bulunmayan yüzlerce balık ve omurgasız türüne ev sahipliği yapıyor. Araştırmaya göre, azalan su seviyeleri Hazar foklarına önemli ölçüde azalmış üreme alanı bırakacak, mersin balıklarının yumurtlama nehirlerine erişimini kısıtlayacak ve diğer balık türlerinin ve göçmen kuşların yumurtlaması için önemli olan kıyı lagünlerinin ve sazlıkların kaybolmasına yol açacak.

MİLYONLARCA KİŞİ İÇİN HAYATİ KAYNAK

Hazar kıyılarında, Azerbaycan, İran, Kazakistan, Rusya ve Türkmenistan'da 15 milyondan fazla insan yaşıyor. Sınır komşusu ülkeler balıkçılık, nakliye ve ticaret için su kütlesine güveniyor ve deniz, Orta Asya'daki iklimi düzenlemek için çok önemli.

Kuzey Hazar'da bulgular, bazı yerleşim yerlerinin, limanların ve endüstriyel tesislerin yeni kıyı şeritlerinden onlarca hatta yüzlerce kilometre uzakta mahsur kalabileceğini gösteriyor. Açıkta kalan kuru deniz tabanının, daha önce Aral Denizi'nin kurumasıyla olduğu gibi, endüstriyel kirleticiler ve tuz içeren toz salması ve insan sağlığına ciddi tehditler oluşturması muhtemel.

HAREKETE GEÇİLMELİ

Araştırmacılar, su seviyelerinin hızla değişmesi nedeniyle geleneksel olarak sabit sınırları olan korunan alanlara güvenmek yerine, politika yapıcıların ve korumacıların biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik harekete geçmeleri gerektiğini söylüyor.

Araştırmayı denetleyen Leeds Üniversitesi Biyoloji Fakültesi'nden Dr. Simon Goodman şunları söyledi:

"Küresel sera gazı emisyonlarını azaltmak için eylemde bulunulsa bile Hazar Denizi seviyesinde bir miktar düşüş kaçınılmaz görünüyor. Ancak, beklenen etkilerin birkaç on yıl içinde ortaya çıkmasıyla, insan çıkarlarını ve refahını korurken biyolojik çeşitliliği korumanın yollarını bulmak mümkün olmalı. Bu uzun bir zaman dilimi gibi gelebilir, ancak söz konusu olan muazzam politik, yasal ve lojistik zorluklar göz önüne alındığında, en iyi başarı şansını vermek için mümkün olan en kısa sürede harekete geçilmesi tavsiye edilir."

patronlardunyasi.com