Dünyanın en fakir ülkelerinden biri olan Malawi aralarında Türk şirketlerinde bulunduğu 313 milyar dolarlık 3 dava açtı
Güney Afrika’nın orta kesiminde bulunan Malawi, her ne kadar pek tanınmasa da şimdilerde ilginç bir davayla küresel ekonominin göbeğine yerleşmiş durumda. 118 bin metrekarelik alana kurulu, 22 milyon kişinin yaşadığı Malawi, sadece Afrika’nın değil, dünyanın da en fakir ülkelerinden biri. Kişi başı geliri sıralamasında 579 dolarla dünyanın 190’ıncı ülkesi olan Malawi’nin milli geliri ise 14 milyar dolar seviyesinde. Malawi, açtığı davayla dünya tarihine geçmek istiyor. Milli gelirinin neredeyse 22 katı büyüklüğünde bir davalar zinciri bu. Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor. Malawi hükümeti ilk davasında, 2014 yılından bu yana ülkelerinden ihraç edilen yakutlar için ABD merkezli bir değerli taş şirketinden 309 milyar dolar tutarındaki ödenmemiş vergi ve telif ücretini talep etti.
Gökmen Mert KURAL
BORÇLARIN 300 KATI
İstenen miktar Malawi'nin yaklaşık 1,2 milyar dolarlık ulusal borcunun yaklaşık 300 katı ve 14 milyar dolarlık Gayri Safi Yurtiçi Hasılası’nın (GSYİH) 22 katına denk geliyor.
Malavi, geçen yıl yaşadığı mali sıkıntılar nedeniyle Uluslararası Para Fonu'ndan (IMF) 174 milyon dolarlık kurtarma paketi almak zorunda kalmıştı. BBC’de yer alan bilgilere göre Malawi Başsavcısı Thabo Chakaka Nyirenda, Columbia Gem House'un Malawi'den ihraç ettiği yakutların değerini olduğundan düşük gösterdiğini söyledi. Nyirenda, “Kullanacağımız kanıtların bir kısmı Columbia Gem House'un kendisinden, ABD'de yaptıkları açıklamalar ve şu anda sildikleri web sitelerinde yayınladıkları bilgilerden oluşacak" diye ekledi.
ABD’li şirket Columbia Gem House, hükümetin açıkladığı meblağların tutarsız olduğunu söyledi. Şirketten yapılan açıklamada, 309 milyar dolarlık iddianın "Malavi'nin bir şekilde trilyonlarca dolar değerinde renkli değerli taş ürettiği ve ihraç ettiği anlamına geliyor. Bunu hayal bile edemeyecekleri bir şekilde yaptılar" diye belirtti.
TÜRK ŞİRKETTEN 9.5 MİLYON DOLAR TALEP ETTİLER
Malawi ikinci davayı da Fransız gaz devi TotalEnergies'ye açıyor. Fransız devden bir petrol depolama anlaşmasından elde ettiği ödenmemiş gelirlerden 4 milyar dolar talep ediliyor. Nyirenda, TotalEnergies ile yaşanan anlaşmazlığın kökeninin Malawi'nin 2001 yılında TotalEnergies ile yaptığı bir anlaşmadan kaynaklandığını söyledi. Fransız çokuluslu şirketin Malawi'ye yakıt sağlayacağını ve karşılığında vergi teşviki alacağını söyledi. Nyirenda, anlaşmadan elde edilen kârın eşit olarak paylaşılması gerektiğini ancak TotalEnergies'in "sadece iki yıl ödeme yaptığını ve 2006'da ödemeyi bıraktığını" iddia etti. Hükümet daha sonra şirketi Malavi'de mahkemeye verdi ve Nyirenda, hükümetin meseleyi çözmek için şirketin 4 milyar dolar ödemesini istediğini söyledi.
Gelelim Türkiye’yi de yakından ilgilendiren 3’üncü davaya. Malawi, Türk tütün firması Star Agritech'ten 9,5 milyon dolar talep etti. Her ne kadar Türk şirket Star Agritech herhangi bir borcu olmadığını belirtti. Önemli bir tütün üreticisi olan Malawi, Türk kökenli şirketin 2013 yılında Mauritius, Hong Kong ve Güney Afrika'da kayıtlı üç yan kuruluşu aracılığıyla Malawi'den 15 milyon dolar değerinde üç milyon ton tütün satın aldığını, ancak bunun bedelini ödemediğini iddia ediyor.
Nyirenda, tütünü satan devlet işletmesi olan Malawi Leaf Company'nin Hong Kong'da yasal işlem başlattığını ve davayı kazandığını “Hong Kong mahkemesinde 9,5 milyon doların üzerinde tazminat kanıtlandı" diye açıklayan Nyirenda, Malawi'nin Star Agritech International'ın bu tutarı ödemesini istediğini sözlerine ekledi. Bunun üzerine Star Agritech International, İngiliz medya kuruluşuna yaptığı açıklamada, Malawi'nin iddia ettiği gibi 15 milyon dolar değil, 5 milyon dolar değerinde tütün satın aldığını söyledi.
patronlardunyasi.com
