2016 yılı verilerine göre Türkiye’de 535 bin ton kiraz üretimi gerçekleşti. Bu rakamla Türkiye dünyanın en büyük kiraz üreticisi. İkinci sıradaki ABD’nin üretimi 345 bin ton. Üçüncü ise 220 bin ton ile Çin... Türkiye’nin yarısından da az Çin’in üretimi. Ancak tüketim hızla artıyor.
Türkiye, üretimde dünya lideri olsa da ihracatta biraz daha alt sıralarda. Birinci olan ABD’nin ihracatı 85 bin ton. 80 bin tonla ikinci olan Şili’yi 69 bin tonla Türkiye takip ediyor.
İşte Türkiye, kirazda üretim liderliğini ihracata da yansıtmak istiyor. Bunun için de en önemli kapı dünyanın en kalabalık ülkesi Çin.
9 Türk şirketine vize verdiler
2015 yılından bu yana devam eden zorlu görüşmeler geçen ayın ortasında sonuçlandı. 9 Türk şirketine kiraz için yetki verildi ve ilk Türk kirazı Çinlilerle buluştu. Geçen hafta ilk ürün İç Anadolu’da toplandı, Bursa’da paketlendi, İstanbul’dan kalkan kargo uçağı ile Çin’in Guangzhou kentine gönderildi. Bursalı Alara tarım tarafından gönderilen ilk ürün Çin pazarını deyim yerindeyse tartmak için oldukça önemli. Şirketin Başkan Yardımcısı Belit Balcı, ilk satışı "Çok sembolik bir miktar sattık ve müşteri aldığı üründen çok memnun kaldı” sözleriyle anlatıyor.
Rusya ve Almanya ilk sıralarda
Kirazın ihracattaki en önemli pazarı Avrupa ve Rusya. 2015 verilerine göre kirazdan elde edilen gelir 122 milyon dolar. Rusya 22 milyon dolarla ilk sırada. Almanya’ya ise 18 milyon dolar ihracat yapmışız.
Her iki ülke ile politik ve ekonomik ilişkiler gerilimlerle dolu olunca alternatif olarak Çin’in önemi büyük. Ancak kısa zamanda ana pazar olması biraz zor. Zira kiraz çok fazla dayanıklı bir ürün değil. Çin’in koşulları da ağır. 16 günlük soğuk hava uygulaması var. Bir de mesafe uzun. Ancak Çin’in kirazla başlayan serüveni satış hacminden daha önemli. Çünkü yeni ürünler için de önemli bir yol açılacak.
Domates için görüşmeler sürüyor
Çin ile görüşmelerde masanın Türkiye tarafında yer alan Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği Başkanı Mustafa Satıcı, “Kiraz için 2 yıldır görüşmelerimiz temmuz ayında sona erdi. Belki Rusya ve Avrupa’ya kısa vadede alternatif olması zor. Ancak Çin ile görüştüğümüz diğer ürün kalemleri açısından daha da önemli. Narenciye ve domates. Görüşmeler tamamlanır ve imzalar atılırsa Türk domatesi ve narenciyesini dünyanın en büyük pazarı Çin’e girecek” diye anlatıyor.
Kerim Ülker/Dünya