Kavala, Erdoğan'a ne tavsiye etti?

DERYA SAZAK: Başbakan Erdoğan ile Diyarbakır gezisi öncesinde görüşen aydınlar grubunda siz de vardınız. PKK'ya 'koşulsuz silah bırakması' çağrısı yaparken hükümetin Güneydoğu'ya yönelik reform sürecini sürdürmesini istiyorsunuz. Erdoğan, 'Kürt sorununu, demokrasi sorunu' olarak tanımlarken nasıl bir açılım öngörüyor?
OSMAN KAVALA: Ben hem Ankara'daki toplantıda, hem de Diyarbakır'daki konuşmada, demokratik değerlerin ve önemli siyasi açılımların vurgulandığını düşünüyorum.
Başbakan, toplantıda demokratikleşmeden geri dönülmeyeceğini vurguladı. İlk kez "Kürt sorunu" kavramını kullandı ve geçmişteki yanlışların yok sayılmayacağını belirterek "beyaz sayfa" açmaktan söz etti. Önerilerimizi dinledi. Çok detaylı önerilerde bulunmadık. Biz siyasi hareket değiliz, ortak noktamız, barışa, demokrasiye verdiğimiz önem.

Sayman'ın 'hayali'
Görüşmede, Yücel Sayman, Türkiye'de özgürlüklerin genişlemesiyle bazı Avrupa ülkelerinde teröre karşı mücadele edilirken getirilen kısıtlamaları karşılaştırdı. "Benim özgürlüklerle tanınan bir ülkenin vatandaşı olma hayalim vardı, belki de bu gerçekleşecek" diye konuştu. Bu hepimizin hayali...

1990 koşullarına dönmemek için ne yapmalı? Sorun siyasi söylem düzeyinde çözülecek olsa, Demirel ve İnönü de "Kürt realitesini tanıyoruz" diyerek ileri bir adım atmışlardı. Diyarbakır'da "Memleketim" şiirini okumak hayli romantik bir beklenti değil mi?
- Bence PKK, büyük ölçüde referanslarını geçmişten alıyor. Bir açıdan geleneksel Kürt isyanlarına benzetilebilir... Tabii, Sayın Baykal'ın söylediği gibi, siyasi projeleri de var. Ancak, bu projeler, değişikliklere uğruyorlar. PKK "Bağımsız Kürdistan" hedefini bir dönem benimsiyordu. Sonra vazgeçildiğini söylediler. Dünya da, Türkiye de değişti.

Öcalan yakalandıktan sonra...
- Galiba bir süre önce bir değişiklik başlamıştı. "Demokratik cumhuriyet" diye bir kavram kullandılar. Son olarak da "demokratik konfederalizm" ortaya atıldı. Amerikalı ekolojist, solcu Bookchin'den ödünç alınmış. Devletin değişmediği veya değişemeyeceği varsayımı üzerine oturan yerel idareler ütopyası.
Bir yanıyla ülkemizde "Medine vesikası" bağlamında tartışılan bir İslami ütopyaya, çok hukuklu düzene benziyor. Bence bu, militanları ölüme göndermeye, terör eylemleri düzenlemeye uygun bir proje değil.

Erdoğan'ın sembolleri
Türkiye'deki Kürtler ne istiyor?
- Genel olarak demokrasi içinde çözülecek şeyler istediklerini sanıyorum... Başbakan Erdoğan'ın yaklaşımını duygusal bulabilirsiniz, şiir okuyor, semboller kullanıyor. Ama bunlar geleceğe vurgu bakımından önemli. İzmir'de görüştüğü şehit ailelerinin mesajı da geleceğin önemli olduğunu gösteriyor. Geçmişteki acıların barışı engellemek için kullanılmaması gerektiğini söylediler.
Aynı şey Kürtler açısından da söz konusu. Acılı süreçte hayatlarını kaybeden gençlerin aileleri, umut besleyebilirlerse çözüm kolaylaşır. Nitekim, Güneydoğu'da da bu çatışmaları meşru gören insanlar azalıyor. Hükümet barış ve huzur umutlarını güçlendirebilirse yeni bir süreç başlayabilir. Tabii başka açılımlarla da desteklenmeli.

Önce barış diyorsunuz. Bölge, aydınların verdiği mesajı aldı mı? Başbakan'ın Diyarbakır gezisine halkın katılımı düşük oldu.
- Bize yansıyan tepkiler olumlu. Her şeye rağmen bu girişim ortamı rahatlatan bir etki yarattı. Basının desteği de önemliydi. Demek ki çözüm yönünde beklenti var. Bu sadece güvenlik ve ekonomik tedbirler üzerinde yoğunlaşmıyor. Siyasi yönüyle de tartışılıyor.

AB'den gelen son açıklamalarda "PKK ile Kürt sorununu ayrıştırma" eğilimi gözleniyor. Bunu nasıl yorumluyorsunuz?
- Benim bildiğim, bazı marjinal gruplar dışında, Avrupa'da PKK'ya destek yok.

AB çevreleri Kürt meselesine hep sıcak baktı. PKK'nın yeniden silaha yönelmesindeki 'meşruiyet' sorgulamasının ardında Türkiye'nin siyasi adımlar atmış olması da var. Kürt sorununa "siyasi çözüm" önerenlerin önce PKK'yı aşmaları gerekmiyor mu?
- Silahlı mücadele yapan örgüt