İş dünyasından Erdoğan'a destek: Gerekirse ihracattan vazgeçeriz

Cumhurbaşkanı Erdoğan, IKBY'deki tartışmalı referanduma ilişkin "Biz son ana kadar Barzani'nin böyle yanlışa düşeceğine ihtimal vermiyorduk, yanılmışız. İlişkilerimizin tarihteki en iyi olduğu bir dönemde alınan bu karar, ülkemize ihanettir" dedi.

Erdoğan, "Şimdi biz yaptırımlarımızı uygulamaya başladığımız andan itibaren zaten ortada kalacaksın. Bir vanayı kapadığımız anda iş bitti. Bütün geliri ortadan kalkıyor. Tırlar Kuzey Irak'a çalışmadığı anda bunlar yiyecek, giyecek bulamayacaklar. Öyle bir duruma gelecekler" dedi. İş dünyasının önde gelen isimleri Cumhurbaşkanı Erdoğan'a tam destek verdi. 

İşte gelen yorumlar..

İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi:

Türkiye’nin çıkarları için gerekirse 600 milyon dolarlık ihracattan vazgeçeriz

Türk hazır giyim sektörü olarak Irak’a yıllık 600 milyon dolar ihracat gerçekleştiriyoruz. Resmi rakamların yanı sıra yolcu beraberi yapılan ihracatın da bir o kadar olduğunu düşünüyoruz. Bir başka ifadeyle 1 milyar doların üzerinde ihracat söz konusu. 2017 Ocak-Ağustos döneminde 465 milyon dolar tutarında resmi hazır giyim ihracatı gerçekleştirdik. Çeşitli nedenlerle hazır giyim ihracatının yatay seyir izlediği bir dönemde Irak’ta yılın ilk 8 ayında yakalanan yüzde 28’lik artış son derece önemli.

Türkiye olarak reddettiğimiz Kuzey Irak’taki referandumun özellikle karayolu ile yapılan ihracatımı olumsuz etkilememesini umuyorum. Çünkü TIR’larımız Kuzey Irak üzerinden Bağdat ve çevresine ulaşabiliyor. Burada ürünlerin yaklaşık yüzde 25-30’u Erbil ve bölgesindeki adreslere teslim edilirken, çoğunluğu Irak’ın başkentine ve çevresindeki yerleşim merkezlerine götürülüyor.

Kuzey Irak pek çok sektör ve firmamız açısından büyük önem arz ediyor. Ancak şüphesiz Türkiye’nin stratejik çıkarları bizim için çok daha önemli. Gerekirse bu ülkeye yönelik ihracatımızdan vazgeçer, buradaki ticari kaybımızı başka pazarlarda telafi ederiz.

Sınırların kaldırılıp, serbest dolaşımın öne çıktığı bir dünyada hem ticaretin, hem de bundan da önemlisi olan masum insanların zarar görmemesi için yaşanan krize diplomasi içinde çözüm bulunmasını umut ediyoruz.

TİM: Önceliğimiz ulusal güvenlik

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, "Ulusal güvenlik söz konusu olduğunda hiçbir zaman ticaret önceliğimiz olmaz" dedi.

“Kuzey Irak Bölgesel yönetimi neredeyse bütün dünyanın karşı çıkmasına rağmen referandumu yapmakta ısrarcı davrandı. Yüzde 92 ile evet çıkan bu referandumun Irak Anayasası bakımından hiçbir hükmü olmadığını biliyoruz. Irak Merkezi Hükümetinin de karşı olduğu bu referandumun fiiliyatta da mümkün olamayacağını düşünüyoruz. Kuzey Irak’ta Araplar var, Türkmenler var. Ve ciddi bir nüfusa sahipler. Dolayısıyla, bu durumun Irak’ın sadece toprak bütünlüğü anlamında değil, güvenlik ve beşeri koşullar açısından da ciddi sıkıntılar yaratacağı çok açık. Bu kararın ne işadamlarına ne de sivillere bir fayda sağlamayacağı kanaatindeyiz. Biz Irak’ın toprak bütünlüğünden yanayız. İhracatçılar olarak başlatılan bu yanlıştan bir an önce dönülmesini, Irak’ın bir bütün olarak güçlenmesini ve kalkınmasını temenni ediyoruz.

Diğer taraftan bir bütün olarak Irak, ülkemizin en önemli ticaret partnerleri arasında yer alıyor. 2016’da 7,6 milyar dolar ile en çok ihracat yaptığımız 3. ülke oldu. Toplam ihracatımızda yüzde 5,4’lük bir paya sahip. 2017’nin ilk 8 ayında ise ihracatımız yüzde 25 artarak 5,6 milyar dolara ulaştı. Birçok ilimizin ihracat yaptığı bir ülke konumunda. Ancak, biz hem Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi’ne hem de Irak Merkezi Hükümeti’ne ihracat gerçekleştiriyoruz. Merkezi Hükümet ile ilişkilerimiz oldukça iyi. Ancak şunu belirtmek isteriz ki; bizim için öncelik ulusal güvenlik söz konusu olduğunda hiçbir zaman ticaret olamaz. Önümüzdeki dönemde yapılan bu yanlıştan dönülmesini umuyoruz.”

AKAMİB Başkanı Bülent Aymen: Alternatif yollar için çözümler bulmalıyız

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lojistik Konseyi Başkanı ve Akdeniz Mobilya, Kağıt ve Orman Ürünleri İhracatçıları Birliği (AKAMİB) Başkanı Bülent Aymen, Habur Sınır Kapısı’nda güvenliğin sıkılaştırılması ve sevkiyatların durma noktasına gelmesini değerlendirdi.

Esendere, Gürbulak ve Borualan’ın kapasiteleri artmalı

Aymen şunları söyledi: “Irak’ın güney bölgelerine ihraç mallarımızı ulaştırmada İran güzergahı öne çıkıyor. İran’daki Esendere, Gürbulak, Borualan kapılarımızın kapasitelerini artıracak tedbir ve girişimleri hemen hayata geçirmeliyiz. Türkiye’nin ihracatının ilk 8 ay itibariyle yüzde 5.8’i ve AKAMİB’in bünyesinde yer aldığı Akdeniz İhracatçı Birlikleri’nin ihracatının yüzde 12’si Irak’a gerçekleşiyor”

Akdeniz İhracatçı Birlikleri bölgesindeki illere bakıldığında Irak’a en fazla ihracatı olan Türkiye’deki ilk 10 il arasında Mersin’in 5’inci, Adana’nın 7’inci, Kayseri’nin 8’inci, Hatay’ın 10’uncu sırada yer aldığına dikkat çeken Aymen, “Ayrıca Türkiye’nin Irak’a ihracatının yaklaşık yüzde 10’unu mobilya, kağıt ve orman ürünleri sektöründen gerçekleşiyor. AKAMİB ihracatının da yüzde 31’i Irak’a yapılıyor” diye konuştu.

BMD Başkanı Sinan Öncel:

Irak’ta 97 mağazası bulunan 35 markamızın kaybı olur ama asıl sıkıntıyı bölge insanı çeker

Öncelikle şunu söylemeliyim ki Irak’ın kuzeyinde yapılan referandum, uluslararası anlaşmalara uygun olmadığı gibi, bölge halklarının hiçbirinin de çıkarına olmayacak.

Elbette bu olayın siyasi ve ticari bir takım önemli sonuçlarını birlikte görüp yaşayacağız.  Türk markaları açısından değerlendirmek gerekirse;  35 markamızın Irak’ta toplam 97 mağazası ve 559 satış noktası bulunuyor. Markalarımız Irak halkı ile adeta bütünleşmiş durumdalar, hepsi de çok beğeniliyor ve seviliyor. 

Ekonomik ambargo ve Habur Sınır Kapısı’nın kapatılması gibi seçenekler devreye girerse kaçınılmaz olarak ticaret olumsuz etkilenecek. Ürün sevkiyatı yapılamayan bir ortamda markalarımızın mağazaları kapatmaktan başka alternatifleri kalmayacak. 

Toplam cirolara bakıldığında Irak’taki mağazaların kapanması markalarımız açısından çok ciddi bir kayıp olmaz. Asıl sıkıntıyı bölge insanının çekeceğini düşünüyorum.  Zira orada sadece Türk mağazaları yok. Hazır giyim, ayakkabı, gıda, beyaz eşya gibi kategorilerde pazarın tamamına Türk markaları ve ürünleri hakim.