Doğuş, en zor tünele talip, Cengiz ve Limak rakip oluyor

Son yıllarda Hindistan merkezli şirketler, irili ufaklı bir çok Türk şirketine ortak oldu, hisse satın aldı. Ancak uzun süredir beklenen dev yatırımları hayata geçiremedi…

Bu konuda en fazla etkilenen şehir ise Adana… Çalık Holding ile Ceyhan’da petrokimya kompeksi kurmak için gerekli onayları alan Indian Oil Company (IOL) bunlardan biriydi. 15 milyon ton kapasiteli rafineri için hedeflenen yatırım tutarı 5 milyar doların üzerindeydi. Önce Hintli şirket vazgeçti, ardından yatırım hayata geçmedi. Ardından bir başka dev; Aditya Birla Group, 510 milyon dolar olarak hedeflenen viskon elyaf tesisi yatırımı iptal edildi.

İmza aşaması çoktan geçen bu yatırımların üzerinden yıllar geçti. Hintli şirketler dev yatırımlara gelmedi ama Türk firmaları Hindistan’a dev projeler için gidiyor.  Hatırlanacağı gibi geçen ay Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan öncülüğündeki Türkiye heyeti başkent Yeni Delhi’de forumlar ve toplantılar düzenledi. Bu forumlara Başbakan Nahendra Modi başta olmak üzere Hint ekonomisine yön veren isimleri kurumlar ve şirketler de katıldı.

Belki de aralarında Türkiye’den vazgeçenler de vardı… Bu toplantılarda ana gündem Türk ekonomisinin hızlı yükselişi ve fırsatlar olsa da müteahhitlerin Hindistan’daki fırsat arayışları da oldu. Erdoğan konuşmasında Hindistan’daki 100 Akıllı Şehir projesine atıfta bulundu ve “Türk müteahhitlik firmalarının yer almaya hazır olduklarını burada müjdelemek isterim" demişti. Bu ziyaretin ardından 1 ay gibi kısa bir süre geçti ve 2 önemli projeye Türk şirketler talip oldu. Bunlardan biri Cammu Keşmir’deki Zojila Tüneli projesi.

Doğuş, en zor tünele talip

Projenin 800 milyon dolar ile 1 milyar dolar arasında olması hedefleniyor. Şu ana kadar 4 farklı şirketin ilgilendiği açıklandı. Bunlardan biri de Türk şirketi Doğuş İnşaat. Hindistan Ulusal Karayolları ve Altyapı Geliştirme Şirketi (NHIDC) ihale sürecinin haziran sonunda başlayacağını kaydediyor.

Zolija Tüneli, dünyanın en zor yol projelerinden biri olarak gösteriliyor. 3 bin 500 metre yükseklikta yer alacak projenin bulunduğu bölgede 6 ay boyunca yoğun kar yağışı nedeniyle yollar kapalı oluyor. Hava sıcaklığı ise eksi 45 dereceye kadar düşüyor. Doğuş İnşaat Yönetim Kurulu Görevli Üyesi Burak Talu, yaptığı değerlendirmede “Doğuş İnşaat olarak yatırım vizyonumuz doğrultusunda ortak girişim ve konsorsiyumlarla Türkiye, Orta Doğu ve Doğu Avrupa’da çeşitli raylı toplu taşıma projeleri gerçekleştiriyoruz. Bu doğrultuda da Hindistan’ın Bombay şehrinde Mumbai Metro Hattı III, Kısım UGC-03 ihalesini kazandık.  

Proje kapsamında yapılacak toplam 5,1 km uzunluğunda ve 5 adet istasyon içeren hattın 2021 yılı başlarında tamamlanması planlanıyor. Zojila tünel ihalesi de ilgimiz doğrultusunda teklif verdiğimiz işlerden biri ve ihale süreci devam ediyor” dedi.

Bir diğer proje ise hem daha büyük hem de 3 Türk şirketi yer alıyor. Bu da Nagpur-Mumbai Super Communication Expressway adıyla biliniyor. Projenin bedelinin yaklaşık 7 milyar dolar seviyesidne olması tahmin ediliyor. Proje 701 kilometre uzunluğunda. 16 saatlik yolu yarı yarıya indirecek.

Cengiz ve Limak rakip oluyor

Maharashtra Eyalet Yol Geliştirme Şirketi (MSRDC), ihaleye 33 şirketin katıldığını ifade ediyor. Bunun 21’i Hindistan şirketi. Geri kalanları ise Çin, Rus, Koreli ve Türk firmaları. Türk şirketleri ise Limak, Cengiz ile Makyol… Türk şirketler arasındaki Cengiz İnşaat ve Makyol’un ortak hareket edeceği, Limak’ın ise kendi başına ilgilendiği göze çarpıyor. Zira Türkiye’de birlitke hareket eden Cengiz ve Limak, burada rakip oluyor.

Bilindiği üzere Cengiz İnşaat, Türkiye odaklı çalışsa da Bosna-Hersek, Kazakistan, Azerbaycan, Irak ve Bulgaristan’da da iş yapıyor. Limak ise Rusya’dan Mali’ye, Mısır’dan Kuveyt’e daha geniş bir coğrafyada çalışıyor. Türkiye’de ise Limak ve Cengiz, büyük projelerin ortak şirketleri olarak biliniyor.

Artvin'de yapılacak olan dünyanın en yüksek üçüncü barajı Yusufeli Barajı, Kuzey Marmara Otoyolu projesinin Asya kısmı, tamamlandığında dünyanın en büyüğü olacak 3’üncü havalimanı gibi dev projelerde ortak. Ayrıca bilindiği üzere Cengiz ve Limak, elektrik dağıtım işlerindeki ortaklığı geçen yıl dağılmıştı. Elektrik dağıtım ve perakende sektöründe faaliyet  gösteren CLK Enerji (Cengiz-Limak-Kolin), yeni hisse dağılım yapılanmasına girdiğini ve bu kapsamda Limak Enerji şirketinin CLK'dan ayrıldığını duyurdu. 

Boğaziçi, Akdeniz, Çamlıbel  Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (EDAŞ) ile perakende şirketlerinde Cengiz ve  Kolin şirketleri, Limak’a ait hisseleri devraldı.

Uludağ EDAŞ ve Uludağ Perakende  şirketlerindeki Cengiz ve Kolin hisselerini de Limak almıştı.

Kerim Ülker/Dünya