Çin ile ticaret yapmadan önce bu haberi okuyun

Özellikle Türkiye’ye yollanan defolu mallar nedeniyle Çinli üreticilerle anlaşmazlık yaşayan küçük firmaların başına gelmedik kalmıyor. İşadamları, Çin’e adım atar atmaz rehin alınıyor, darp ediliyor, pasaportlarına el konuluyor. Bunun en son örneği işadamı Kenan Uysal’ın başına gelenler… Çin’de ölümle tehdit edilen, Çin mafyası pasaportuna el koyduğu için Türkiye’ye dönemeyen ve sokaklarda yaşamak zorunda kalan işadamı Kenan Uysal, başından geçenleri Radikal’e anlattı.

Şirketi Overseas ile 16 yıldır Anadolu’daki imalatçılara ve kumaşçılara Çin’den mal tedarik eden Uysal’ın hayatı, Bursalı bir müşterisinin Çin’den gelen malının defolu çıkması ile değişmiş. Bursalı şirket malın ücretini ödemek istemeyince, sorunu çözmek için 21 Haziran’da Çin’in Şanghay yakınlarındaki sanayi kenti Yousheng’e giden Kenan Uysal, Çinli ‘Shaoxing County Xintianyang Textile Co Limited’ adlı şirketin adamları tarafından rehin alındı. Pasaportuna el konulan Uysal, bir otel odasında iki gün boyunca işkence gördü. Bu süre zarfında Çinli işadamları, Uysal’ın şirketine “Paramızı tahsil edemezsek, Kenan’ı öldüreceğiz” şeklinde mesajlar atarak gözdağı verdi.

‘Elçilik yardım etmedi’

27 Haziran’da kendisini rehin tutan adamların elinden kaçmayı başaran Uysal, Şanghay’a gidip Türk Elçiliği’ne sığınmış. Ancak burada işler daha da karışmış. Uysal anlatıyor: “Elçilikten Başbakanlık’a, Dışişleri’ne ulaşabildiğim kadar çok resmi merciiye ulaşıp başıma gelenleri anlattım ancak bir yanıt alamadım. Konsolosluk ve elçilik yetkilileri, elimde kimliğimi gösteren bir belge yok diye bana yardım edemeyeceklerini söylediler. Kimliğim olmadığı için hiçbir otel beni kabul etmiyor. 3 gün boyunca dışarıda yattım. Şu anda burada bana sahip çıkan birkaç Türk ailenin yanında kalıyorum. Türkiye’ye ne zaman döneceğim belli değil.”

Bursalı şirketin borcunun bir kısmını ödemeyi kabul etmesinin ardından Çinli firmanın şimdilik peşini bıraktığını anlatan Uysal, “Ama pasaportum hâlâ ellerinde. Beni izliyorlar ama paralarını kurtardıkları için şimdilik dokunmuyorlar” diyor.

Çelik şirketi 100 milyon $ kaptırdı

­Çin ile iş yapan işadamlarının yaşadığı sıkıntılar Kenan Uysal’ın hikâyesi ile sınırlı değil. Radikal’e konuşan bir işadamı, “Büyük bir demir çelik şirketi, Çin’de yakın bir zamanda göz göre göre mafyaya 100 milyon dolarını kaptırdı. Ama korkularından seslerini çıkaramadılar. ‘Şikâyet edersek daha kötü olur’ diyerek sustular” diye konuştu. Öte yandan İstanbul Sultanhamamı’nda tedarik şirketi kurup Çin’e giden 3 Türk işadamının da Çin’de işkence gördüğü öne sürülüyor. İşadamlarının Türk müşterilerinin mallarını yerinde kontrol ederken defo tespit ettiklerini ve bunu Türkiye’ye bildirmek istedikleri için kaçırılarak 20 gün boyunca işkence gördükleri belirtiliyor. İşadamlarının Türkiye’ye döndükten sonra iş hayatını bırakıp kayıplara karıştığı söyleniyor.

DEİK: BUNDAN SONRA İŞİMİZ ZOR

Radikal’in ’Türkiyeli İşadamına Çin Eziyeti’ başlığıyla duyurduğu haber, kamuoyunda yankı yarattı. Pasaportuna tehditle el konulduğu için 23 gündür Çin’de mahsur kalan işadamı Kenan Uysal’a destek mesajları yağarken, DEİK Türk-Çin İş Konseyi Başkan Yardımcısı Yavuz Onay, “Eğer Çin bu aşamaya geldiyse, bundan sonra işimiz çok zor” dedi.

Kenan Uysal’ın durumu giderek daha karışık bir hal alıyor. Pasaportuna el konulduğu için ülkeden çıkamayan, Çin makamlarına da derdini anlatamayan Uysal, Şanghay’daki Türk Konsolosluğu’nun da kendisini yalnız bıraktığını söyledi. 21 Haziran tarihinde gittiği Çin’de bağlantıda olduğu şirketin adamları tarafından rehin alınan, darp edilen ve pasaportuna el konulan Kenan Uysal, Türk makamlarının kendisini bir an önce Çin’den çıkarmasını istedi.

DEİK: Bir şey yapamayız Türkiye’deki bir tekstil firmasına mal tedarik etmek üzere ‘Shaoxing County Xintianyang Textile Co Limited’ şirketi ile anlaşan Uysal, Çinli firmanın Türk firmadan alacağını tahsil edemediği gerekçesi ile rehin alınmıştı. Radikal aracılığı ile sesini duyuran Uysal, Türkiye’nin Şanghay Konsolosu Deniz Eke ve Konsolos Yardımcısı Sevgi Kısacak’ın da iki haftadır durumdan haberdar olduğunu ancak bir şey yapmadığını öne sürdü. Artık gücünün kalmadığını, umudunun tükenmek üzere olduğunu ifade eden Uysal, “Kalacak yerim yok, kimliğim yok, param yok. Buradaki Türklerin yardımları ile ayakta duruyorum. Türkiye’ye dönebilirsem ilk işim beni bu duruma düşüren tüm yetkililere dava açmak olacak” dedi.

 DEİK Türk-Çin İş Konseyi Başkan Yardımcısı Yavuz Onay, 1978’den beri Çin pazarında iş yaptığını, ilk kez böyle bir olayla karşılaştığını söyledi. “Eğer Çin bu aşamaya geldiyse, bundan sonra işimiz çok zor” diyen Onay, şöyle konuştu: “Çin öyle bir yer ki mevzuat ya da yasa yok. Bu yüzden yerli bir ortakla iş yapmak şart. Uysal’ın Türkiye’ye dönmesi için Çin’deki Yabancılar Bürosu’ndan geçici vize alması şart. Çin makamları bu belgeyi vermezse Konsolosluk da bir şey yapamaz. Bu iş diplomasi işi. DEİK olarak yapabileceğimiz bir şey yok. Arkadaşımızın işi çok zor.”

Türk diplomata bile saldırmışlar Kenan Uysal, şikâyetini kayda geçirmek ve kendisine ülkeden çıkışını sağlayacak bir belge edinmek üzere geçen hafta Türkiye’nin Şanghay Başkonsolos Yardımcısı Sevgi Kısacık ile birlikte yaibancılar bürosuna gittiğini ancak burada Çin polisinin hem kendisine hem de diplomat statüsündeki Kısacık’a saldırıda bulunduğunu öne sürdü. Polisin kendisini rehin alan şirkete ilişkin şikâyeti kabul etmediğini anlatan Uysal, “Bana pasaportumla ilgili kayıp işlemi yapmayacaklarını söylediler. ‘Gidip şirketle problemini kendin çöz’ dediler. Bunun üzerine tartışmaya başladık. Beni ve Sevgi Hanım’ı itip kaktılar, hakaret ettiler” diye konuştu.

Aram Ekin Duran/Radikal