Çin’deki kriz Türkiye’yi nasıl etkileyecek?
Çin’de devalüasyon oldu. Yuan % 6-7 kıymet kaybetti. İş dünyasının önde gelen isimlerinden Fiba Holding patronu Hüsnü Özyeğin, Çin’deki krizin Türkiye’yi nasıl etkileyeceğini açıkladı
08.09.2015 14:49
ABONE OL
İş dünyasının önde gelen isimlerinden Hüsnü Özyeğin, önceki hafta yapılan B20 Türkiye Konferansı'nda Cumhuriyet Gazetesi'nin sorularını yanıtladı. Hüsnü Özyeğin, Türkiye ekonomisinin kötüye gittiği yorumlarına rağmen ‘enterasan’ olarak nitelendirdiği bir noktaya da ilgi topladı. O da Türk insanın belirsizlik ortamında geleceği çok fazla iyi öngörerek ev ve taksi yatırımlarını artırması.
- Mevcut küresel ekonomik ortamda yapısal reformlar hayati ehemmiyet taşıyor. Reformlar ne vakit uygulanabilecek?
Yapısal reformları kalıcı devlet yapacak artık. Zira geçici bir seçim hükümeti var. Yeni gelecek devlet bir ekonomik paket hazırlayacak diye tahmin ediyorum. Bu da 1 Kasım’dan akabinde olacak. Şu lahza yapısal reform zamansız.
- Büyüme öngörüleri sene sonu için % 2.5’e kadar indirildi. Bu istihdamı da olumsuz etkileyecek mi?
Öyle tahmin ediliyor. İstihdam yaratabilmek için Türkiye’de arzu edilen büyüme % 5. Büyümenin daha iyi olacağına inanıyorum ben. Yapısal reformlar yapıldıktan akabinde, yeni hükümetle beraber büyümenin bir daha asgari % 4’lere geleceğine inanıyorum. Ama buna da bir vakit var esasen . Uluslararası Para Fonu da Türkiye için büyümeyi 2016-2017’de % 4 gibi tahmin ediyor. Diğer uluslararası kuruluşların tahminleri de bu istikametinde . Esasen çok fazla ilginç bir şey var, iktisat iyi gitmiyor deniliyor bazı çevreler tarafından. Ama bu sene kadar Türkiye’de taksi satılmadı ya da ev satışları da çok fazla iyi. Araba ihracatı mayısta grev oldu biraz onun etkisiyle fena düştü fakat ev satışları ilk altı ayda çok fazla iyiydi. Bunda dolar yükselecek beklentisi de önemli. Vatandaş işini biliyor. Zira orta vadede en önemli yatırım ev akabinde da araba. Onlar da ilk yarıda çok fazla iyi gitti. Yatırım hedefi 4.5G ile tutacak
- Doğrudan yabancı yatırımlar hususunda sene sonu için 12 milyar dolar hedefi vardı. Bu şartlarda hedef tutacak mı?
Özelleştirmeler yavaşladı fakat telekom yatırımlarıyla 12 milyar doları da geçecek. 4.5G ihalesi 3.8 milyar Avro demek oluyor ki 4 milyar dolarlık bir yatırım girişine yol açacak. Bunun önemli bir kısmı Vodafone’un olacak. En azından dışarıdan gelecek yatırım olarak geçecek. Tahmin ediyorum Vodafone kapital artıracak. Yani Türkiye’ye kapital gelmiş olacak, Ya da kendi öz kaynaklarından kullanırsa dışarı temettü gitmeyecek. ‘Fed, üzüntü bekler gibi beklenmekte ’
- Çin’deki kriz Türkiye’yi nasıl etkileyecek?
Çin’de devalüasyon oldu. Yuan % 6-7 kıymet kaybetti. Tabi bu Türkiye’nin Çin’e karşı rekabet gücünü azaltmış oldu. Türkiye’nin Çin’e ihracatı çok fazla az ne yazık ki . Yani yuanın düşmesi bizi birebir etkilemeyecek. Çin’e 2.5 milyar dolarlık ihracat yapmamıza rağmen , Çin’den 25 milyar dolarlık ithalat var. Yuanın kıymet kaybıyla Çin’den daha çok fazla ithal edeceğiz demektir. Uzakdoğu ülkeleri daha çok fazla etkileniyor. Zira bu ülkeler Çin ile rekabet ediyorlar. Kore, Vietnam, Malezya, Endonezya, Japonya... Domino etkisi ile onlar da nakit birimlerinin değerini düşürmek zorundalar. Düşürdüler de biraz.
- Peki Fed faizleri yükselttiğinde nasıl etkileneceğiz?
Bu senelerdir beklenmekte , üzüntü bekler gibi beklenmekte . Fed’in nema artırımına bence piyasa kendini alıştırdı artık. Yani çok fazla hızlı bir yükselme olmayacak. Ama Avrupa Merkez Bankası’nın genişlemeye devam edeceği, hatta nema artırma ihtimali belli oldu nihayet toplantının ardından. Bu önemli. Demek ki ABD ’da bir yükselme beklemiyor demektir bu. ABD nema yükselme ihtimaliyle ilgili her gün anketler yapılıyor. İki üç hafta evvel ankete katılanların % 47’si faizin artacağına inanıyordu. Birkaç gün evvel bu oran % 25’lere fena düştü . Benim ne düşündüğüm çok fazla önemli değil. Piyasada çok fazla oyuncu var, piyasanın ne düşündüğü önemli. Merkez Bankası doğru yapmakta.
- Merkez Bankası faizi yükseltecek mi?
Ben ona şu şekilde veriyorum. Merkez Bankası’nın elinde bütün veriler var. En çok fazla veri Merkez Bankası’nın elinde ve ne yaptığını çok fazla iyi biliyor. Şimdiye kadar çok fazla iyi yönettiler. Ama tabi onların da yapmayı düşündükleri şeyin bir zamanlaması var. Zaten bunu ima ettiler. Avrupa Merkez Bankası’nın birleşimi vardı. ABD’den veriler geliyor. Tarımdışı istihdam verisi çok fazla önemli bir veriydi. Fed onu biraz bekliyor. Ama esas Fed kararı gelecek hafta. O kadar küresel bir iktisat var ki dünyada. Bütün merkez bankaları birbirini takip etmek mecburiyetinde . Hele Fed’i ve Avrupa Merkez Bankası’nı. Onun için bizim Merkez Bankası doğru yapmakda beklemekle. Zira Merkez Bankası’nın elinde birden fazla enstruman var. Birtakım hareketler yapmış olduğu vakit onların hakikaten etkili olması gerek . Yarım yamalak devinim yapamaz Merkez Bankası.
- İhracattaki durgunluk Avrupa’daki yavaşlama ile mi ilgili?
İhracatta Avrupa çok fazla önemli. Zira taksi ihracatının neredeyse tamamı Avrupa’ya oluyor. Oradaki durgunluk Türkiye’nin taksi ihracatını da etkiliyor. Bütün markalar Avrupa’ya ihraç ediliyor. Diğer ülkelerin çok fazla küçük oranda payı var.Özyeğin: Ekonomi iyi gitmese de Türk adamı işini biliyor
- Mevcut küresel ekonomik ortamda yapısal reformlar hayati ehemmiyet taşıyor. Reformlar ne vakit uygulanabilecek?
Yapısal reformları kalıcı devlet yapacak artık. Zira geçici bir seçim hükümeti var. Yeni gelecek devlet bir ekonomik paket hazırlayacak diye tahmin ediyorum. Bu da 1 Kasım’dan akabinde olacak. Şu lahza yapısal reform zamansız.
- Büyüme öngörüleri sene sonu için % 2.5’e kadar indirildi. Bu istihdamı da olumsuz etkileyecek mi?
Öyle tahmin ediliyor. İstihdam yaratabilmek için Türkiye’de arzu edilen büyüme % 5. Büyümenin daha iyi olacağına inanıyorum ben. Yapısal reformlar yapıldıktan akabinde, yeni hükümetle beraber büyümenin bir daha asgari % 4’lere geleceğine inanıyorum. Ama buna da bir vakit var esasen . Uluslararası Para Fonu da Türkiye için büyümeyi 2016-2017’de % 4 gibi tahmin ediyor. Diğer uluslararası kuruluşların tahminleri de bu istikametinde . Esasen çok fazla ilginç bir şey var, iktisat iyi gitmiyor deniliyor bazı çevreler tarafından. Ama bu sene kadar Türkiye’de taksi satılmadı ya da ev satışları da çok fazla iyi. Araba ihracatı mayısta grev oldu biraz onun etkisiyle fena düştü fakat ev satışları ilk altı ayda çok fazla iyiydi. Bunda dolar yükselecek beklentisi de önemli. Vatandaş işini biliyor. Zira orta vadede en önemli yatırım ev akabinde da araba. Onlar da ilk yarıda çok fazla iyi gitti. Yatırım hedefi 4.5G ile tutacak
- Doğrudan yabancı yatırımlar hususunda sene sonu için 12 milyar dolar hedefi vardı. Bu şartlarda hedef tutacak mı?
Özelleştirmeler yavaşladı fakat telekom yatırımlarıyla 12 milyar doları da geçecek. 4.5G ihalesi 3.8 milyar Avro demek oluyor ki 4 milyar dolarlık bir yatırım girişine yol açacak. Bunun önemli bir kısmı Vodafone’un olacak. En azından dışarıdan gelecek yatırım olarak geçecek. Tahmin ediyorum Vodafone kapital artıracak. Yani Türkiye’ye kapital gelmiş olacak, Ya da kendi öz kaynaklarından kullanırsa dışarı temettü gitmeyecek. ‘Fed, üzüntü bekler gibi beklenmekte ’
- Çin’deki kriz Türkiye’yi nasıl etkileyecek?
Çin’de devalüasyon oldu. Yuan % 6-7 kıymet kaybetti. Tabi bu Türkiye’nin Çin’e karşı rekabet gücünü azaltmış oldu. Türkiye’nin Çin’e ihracatı çok fazla az ne yazık ki . Yani yuanın düşmesi bizi birebir etkilemeyecek. Çin’e 2.5 milyar dolarlık ihracat yapmamıza rağmen , Çin’den 25 milyar dolarlık ithalat var. Yuanın kıymet kaybıyla Çin’den daha çok fazla ithal edeceğiz demektir. Uzakdoğu ülkeleri daha çok fazla etkileniyor. Zira bu ülkeler Çin ile rekabet ediyorlar. Kore, Vietnam, Malezya, Endonezya, Japonya... Domino etkisi ile onlar da nakit birimlerinin değerini düşürmek zorundalar. Düşürdüler de biraz.
- Peki Fed faizleri yükselttiğinde nasıl etkileneceğiz?
Bu senelerdir beklenmekte , üzüntü bekler gibi beklenmekte . Fed’in nema artırımına bence piyasa kendini alıştırdı artık. Yani çok fazla hızlı bir yükselme olmayacak. Ama Avrupa Merkez Bankası’nın genişlemeye devam edeceği, hatta nema artırma ihtimali belli oldu nihayet toplantının ardından. Bu önemli. Demek ki ABD ’da bir yükselme beklemiyor demektir bu. ABD nema yükselme ihtimaliyle ilgili her gün anketler yapılıyor. İki üç hafta evvel ankete katılanların % 47’si faizin artacağına inanıyordu. Birkaç gün evvel bu oran % 25’lere fena düştü . Benim ne düşündüğüm çok fazla önemli değil. Piyasada çok fazla oyuncu var, piyasanın ne düşündüğü önemli. Merkez Bankası doğru yapmakta.
- Merkez Bankası faizi yükseltecek mi?
Ben ona şu şekilde veriyorum. Merkez Bankası’nın elinde bütün veriler var. En çok fazla veri Merkez Bankası’nın elinde ve ne yaptığını çok fazla iyi biliyor. Şimdiye kadar çok fazla iyi yönettiler. Ama tabi onların da yapmayı düşündükleri şeyin bir zamanlaması var. Zaten bunu ima ettiler. Avrupa Merkez Bankası’nın birleşimi vardı. ABD’den veriler geliyor. Tarımdışı istihdam verisi çok fazla önemli bir veriydi. Fed onu biraz bekliyor. Ama esas Fed kararı gelecek hafta. O kadar küresel bir iktisat var ki dünyada. Bütün merkez bankaları birbirini takip etmek mecburiyetinde . Hele Fed’i ve Avrupa Merkez Bankası’nı. Onun için bizim Merkez Bankası doğru yapmakda beklemekle. Zira Merkez Bankası’nın elinde birden fazla enstruman var. Birtakım hareketler yapmış olduğu vakit onların hakikaten etkili olması gerek . Yarım yamalak devinim yapamaz Merkez Bankası.
- İhracattaki durgunluk Avrupa’daki yavaşlama ile mi ilgili?
İhracatta Avrupa çok fazla önemli. Zira taksi ihracatının neredeyse tamamı Avrupa’ya oluyor. Oradaki durgunluk Türkiye’nin taksi ihracatını da etkiliyor. Bütün markalar Avrupa’ya ihraç ediliyor. Diğer ülkelerin çok fazla küçük oranda payı var.Özyeğin: Ekonomi iyi gitmese de Türk adamı işini biliyor
