Çikolata ile şekerlemede tatlı rekabet

Çikolata ile şekerlemede tatlı rekabet

Ramazan’da çikolata ve şekerleme sektörü tam anlamıyla ‘bayram’ ediyor. Satışlar üç kat artarken batı bölgelerinde çikolata, doğuda şekerleme rağbet görüyor.

Çikolata ile şekerlemede tatlı rekabet
16px
24px
25.07.2014 17:30
ABONE OLgoogle
Ramazan’da çikolata ve şekerleme sektörü tam anlamıyla ‘bayram’ ediyor. Satışlar üç kat artarken batı bölgelerinde çikolata, doğuda şekerleme rağbet görüyor. Çikolata liderliğini güçlendirirken, lokumun pazar payı artışta…

RAMAZAN Bayramı’nda çikolata ve şekerleme satışları tavan yapar. Sektör aktörleri birbirinden renkli, sayısız çikolata ve şekerleme ürününü tam da bu dönemde piyasaya sunarlar. Yeni ürünlerin piyasaya sürülme sezonudur bayram. Pazarda ‘tatlı’ bir rekabet yaşanır. Ve rekabet yıl boyunca devam eder. Bayram öncesi bu çikolata, şekerleme ve lokumun tatlı rekabeti adeta piyasaya doping etkisi yapıyor. Tüketicilerin yoğun talepleriyle çikolata şekerleme sektöründe yüzler güler. 

2008-2013 yılları arasında yıllık ortalama yüzde 2,6 oranında büyüme kaydeden dünya şekerleme pazarının büyüklüğü bugün 120 milyar dolar seviyesinde. Dünyada kişi başı şekerleme tüketimi yılda yaklaşık olarak 2 kilogram iken ortalama harcama 30 dolar civarında.

Çikolata ve şekerleme sektörünün Türkiye’deki büyüklüğünün ise 4 milyar TL olduğu tahmin ediliyor. Merdiven altı üretimin de yaygın olduğu sektörde büyüklüğü net olarak söylemek çok da mümkün değil. Sektör geçen yıl 543 milyon doları çikolata, 490 milyon doları da şekerleme sektöründen olmak üzere 1 milyar 33 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. 2014’ün ilk altı ayında ise şekerleme sektörü 280 milyon dolar, çikolata sektörü ise 338 milyon dolarlık ihracat rakamına ulaştı. Sektörün 2023 hedefi ise 10 milyar dolar.

“PAZAR YÜZDE 25-30 BÜYÜR”

Çikolata ve şekerli mamuller sektörünü araştırırken ilginç sonuçlarla karşılaştık. Türkiye Şekerli Mamuller Tanıtım Grubu’nun verilerine göre, çikolata ve şekerleme ürünlerindeki tüketim artışı gelir düzeyine göre farklılık gösteriyor. Çikolata daha çok Marmara Bölgesi’nde satılıyor. Doğuya gittikçe ikram edilen ve hediye amaçlı ürün portföyü şekerli mamullere kayıyor. Çikolatanın yaklaşık yüzde 45’i Marmara Bölgesi’nde satılıyor. Marmara'daki paketli ürün tüketimi de diğer bölgelere göre daha yüksek. 

İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı ve Şekerli Mamuller Tanıtım Grubu Başkan Yardımcısı Zekeriya Mete, çikolata tercihlerinin ülkeden ülkeye değişim gösterdiğini söylüyor. Mete, “Son yıllarda bitter çikolatanın sağlığa daha yararlı olduğunu söyleyen doktorların çoğalması, bu çikolataya ilgiyi artırdı. En çok sütlü çikolatanın satıldığı İtalya'da bile bitter çikolata daha fazla satılmaya başladı. Türkiye'de ise sütlü çikolataya rağbet var” diyor. Pazarın Türkiye’de büyümeye devam edeceğini söyleyen Mete, çikolata, bayramlık şeker ve lokum satışlarının bu yıl yüzde 25-30 oranında büyüyeceğini söylüyor.

SEKTÖRÜN LİDERİ ÜLKER
Sektörün lideri Yıldız Holding’in bünyesinde Godiva, Ülker gibi dünya çapında güçlü markalar bulunuyor. Yıldız Holding, çikolata ve şekerleme alanında dünyanın saygın yayınlarından Candy Industry 2013 araştırmasına göre, dünyanın en büyük 12’nci çikolata ve şekerleme üreticisi. Çikolata sektöründe Yıldız Holding’in Türkiye’deki pazar payı yüzde 51. Sadece ikramlık çikolata pazarının yüzde 31’i Ülker markasına ait.

Yıldız Holding Çikolata Grubu Başkan Yardımcısı Ahmet Özokur, “Bayram dönemlerinde normal çikolata satışlarımızın üç katı kadar bayramlık çikolata satışı gerçekleştiriyoruz. Ülker’in ikramlık satışlarının yüzde 32.5’ini Ece Çikolata oluşturuyor. İkramlık pazarında Ece’nin payı yüzde 11.3” diyor. Yeni ürünler çıkarırken tüketici eğilimlerine büyük önem verdiklerini vurgulayan Özokur, şu bilgileri verdi: “Tüketicilerimizin evlerini ziyaret ediyoruz, yaşantılarını, alışkanlıklarını izliyoruz. Sadece çikolata kategorisi için 2013 yılında 35 bine yakın tüketici teması yaptık, onların ihtiyaçlarını, beklentilerini dinledik. Türk tüketicisi en çok sütlü çikolatayı seviyor. Çeşnili çikolatada ise en çok Antep fıstıklı, sonra fındıklı çikolatayı tercih ediyor. Tüketici araştırmalarımızda çikolatada yoğun kakao tercih eden bir kitle olduğunu gördük. Onlar için Türkiye’de üretilen ilk yüzde 80 kakao oranına sahip ‘Ülker Bitter yüzde 80’i satışa sunduk. Türk damak tadına uygun Antep fıstıklı bitter çikolatayı da üreten ilk markayız. Tüketicilerimize toplam 14 markada 29 farklı ambalajda ürün sunuyoruz.”

Özokur’a göre, bayramlık çikolata hem paketli hem dökme (kiloluk) şekilde satışa sunuluyor. Paketli çikolatalar bayram ziyaretlerinde hediye olarak tercih edilirken, dökme çikolata evde misafirlere ikram etmek için satın alınıyor. Çikolata ikramının vazgeçilmez bir ‘bayram klasiği’ olduğunu söyleyen Özokur, yaz sıcaklarına rağmen tüketicilerin çikolata ikram etmekten ve hediye vermekten vazgeçmediklerini, çikolatanın yerini başka hiçbir şeyin tutmadığını belirtiyor. 

ELVAN İHRACATTA ETKİLİ

Türkiye’de çikolata pazarında hızlı büyüyen markalarından biri de Elvan. Ağırlıklı ihracata çalışan Elvan, dünyanın en büyük şekerleme firmalarını sıralayan Candy Industry Global Top 100 listesinde 82’nci sırada bulunuyor. Elvan Group Yönetim Kurulu Başkanı Hidayet Kadiroğlu, geçen yıl 200 milyon dolarlık ciro yaptıklarını, bu cironun da yüzde 95’inin ihracattan sağlandığını söylüyor. Ramazan Bayramı’nın yaza kaymasından dolayı genel olarak tüketimin çikolatadan şekere kaydığını söyleyen Kadiroğlu, “Çünkü sıcaklarda çikolata eriyor, şeker ise formunu koruyor. Sıcak coğrafyalarda bu durumu çok net bir şekilde görebiliyoruz. Başta kuzeyi olmak üzere, Mısır’dan Fas’a kadar Afrika kıtasında bayrama yönelik yüklemeler mayıs ayında yapıldı. İlk altı ay baz alındığı zaman en fazla ihracat artışını yüzde 103 ile mayıs ayında Afrika’ya gerçekleştirdik” diyor.

Çikolata türünde tercihin ülke ve coğrafyalara göre değiştiğini söyleyen Kadiroğlu’nun tespitlerine göre Avrupa, Balkanlar, Rusya ve Orta Asya’da daha çok bitter tercih edilirken Türkiye ve Afrika kıtasında sütlü çikolata rağbet görüyor. Uzakdoğu bölgesi ise az şekerlisini tercih ediyor. Türkiye özelinde ise yöresel-bölgesel tutum ve davranışlar da etkili. Mesela Türkiye’nin batısında oransal olarak daha çok çikolatalı ürünler rağbet görürken doğuda şeker revaçta. Çikolata türünde de batı sütlü, doğu bitter seviyor. Kadiroğlu, Ramazan ayında satışların arttığını belirterek, geçen yıla göre yüzde 26’lık bir artış yaşandığı bilgisini veriyor.

HEDİYELİK VE İKRAMLIK ŞEKERİN LİDERİ

Türkiye’nin en eski markalarından biri olan Kent, hediyelik ve ikramlık şeker sektörünün lideri konumunda. Kent’in madlen çikolatası da piyasada oldukça talep gören ürünler arasında yer alıyor. Kent, her bayramda olduğu gibi bu bayram da yeni ürünlerle piyasaya çıkıyor. Birbirinden lezzetli şeker ve çikolatalarıyla bayramları taçlandıran Kent, bu bayram da meyve parçacıklı yeni ‘Gurme Madlen’i pazara sunuyor. Portakal parçacıklı sütlü ve ahududu parçacıklı bitter olarak aynı kutu içerisinde iki farklı çeşitle bu bayram ilk kez raflarda yerini alacak olan ürün, ayrıca Türkiye’nin ilk meyve parçacıklı madlen çikolatası olma özelliğini taşıyor. Hediyelik ve ikramlık şeker pazarının yüzde 65’inin markalı ürünlerde olduğunu belirten Kent markasının sahibi Mondelēz Türkiye Genel Müdürü Antoine Collette, hediyelik ve ikramlık kategorisinin lideri olduklarını söylüyor. Yıllık satışların büyük bölümünün bayram öncesi birkaç gün içinde gerçekleştiğini belirten Collette, Kent’in bu yoğun dönemde 11 bin öğrenciye geçici istihdam sağladığını vurguluyor.

Sektörün duayeni olarak kabul edilen Koska Yönetim Kurulu Başkanı Nevzat Dindar’ın tespitlerine göre ise, globalleşme tüketici tercihlerini etkiliyor. Dindar’a göre 20-30 yıl önce Ramazan aylarında lokum tercih edilirken, bugün çikolata tercihi öne çıkıyor. Ancak yaz ayları nedeniyle çikolatadan uzak duran tüketicilerin bir kısmı tekrar lokuma dönüş yapmış durumda. Dindar, “Bu sıcak havalarda çikolata kaplı olmayan ürünlerimizi pazarda tüketicilerimizin beğenisine daha çok sunuyoruz” diyor. 

‘Şeker modası’ başlatacak

Günümüzde tüketimi moda akımları belirliyor. Bu gerçeği fark eden Şekerleme Tanıtım Grubu da özel çalışmalara imza atarak şeker modası başlatmak istiyor. Şekerleme Tanıtım Grubu’nun yeni Başkanı Hidayet Kadiroğlu, moda konusunda şu değerlendirmeyi yapıyor: “İnsanlar izledikleri filmlerden etkileniyorlar. Narnia Günlükleri isimli romandan aynı isimle çekilen filmde bunu biz de bizzat yaşayıp, gürdük. Hatırlayacağınız üzere cadı, kahramanları Türk lokumu ile kandırıyor ve Narnia’ya sahip oluyordu. Filmde Türk lokumu, karşı konulamaz bir kandırma lezzeti olarak sunuluyor ve algılanıyor. Söz konusu filmden sonra Türk lokumuna ilgi güncellendi, daha da arttı. Sektörde lokuma yönelik yatırımlar oldu. Bütün bu çalışmalar sonucunda nasıl ki Küba’ya giden puro almadan gelmiyorsa Türkiye’ye gelen de şekerleme almadan gitmeyecek. Diğer bir ifadeyle yerinde ihracat yapılacak. Türkiye’ye gelen turistler de hedef pazarımız. Lokum almadan dönmelerini istemiyoruz.”

Çikolata ve şeker markaları
Ülker
Eti
Şölen
Elvan
Kent
Elit
Balin
Torku
Saray
Bifa
Şimşek

Koska yüzde 20 30 büyür

Koska markası her ne kadar helva ve tahinleri ile ünlü olsa da çikolata ve şekerleme ürünlerinin üretimi de her yıl artış gösteriyor. Firma yılda yaklaşık 26 bin ton şekerli mamul üretimi gerçekleştiriyor. Her yıl bu üretimini yüzde 20–30 seviyelerinde artırıyor. En yüksek tonajlı üretim yaptığı ürünler sırasıyla helva, reçel, tahin, pekmez.

Çikolata kaplı ürün üretiminin son yıllarda arttığını söyleyen Koska Yönetim Kurulu Başkanı Nevzat Dindar, şu değerlendirmeyi yapıyor: “En önemli geleneksel gıdalarımızdan biri olan tahini Türkiye’de ilk defa çikolatanın içine dolgu yaparak, tahinli çikolatayı müşterilerimize sunduk. Özellikle çikolata kaplı lokum, tahinli çikolata ve çikolatalı lokum draje iç pazarın yanı sıra dış pazarda da önemli satış rakamlarına ulaştı. Bu çikolata kaplı lokum ve draje ürünlerimize yapmış olduğumuz ambalaj çalışmaları neticesinde tüketiminin arttığını gözlemekteyiz. Artık önemli günlerde ve bayramlarda hediyelik olarak kullanılabilecek şık ambalajlı, kaliteli çeşitlerimiz bulunuyor. Son yıllarda bayramların sıcak yaz günlerine gelmesi çikolata satışlarında biraz düşürse de geleneksel ürünümüz lokumun satışını arttırdı.”

Para Dergisi
E-Bülten Aboneliği
İş, Ekonomi ve Cemiyet hayatının özel gündemi Patronlar Dünyası'nda... Günlük E-Bülten'imize abone olun, Patronlar Dünyası ayrıcalıklarını yaşayın.
Patronlar Dünyası ile Bir Adım Önde