3,5 ayda yüzde 17 devalüasyon: 160 Milyarlık maliyet
Dolar hızlı yükselişini sürdürerek dün 2,73’ü aştı. Yılbaşından bu yana 40 kuruş artan doların Türkiye ekonomisine maliyeti 160 milyar lirayı buldu.
16.04.2015 08:20
ABONE OL
Dolar hızlı yükselişini sürdürerek dün 2,73’ü aştı. TL’nin sene başından bu yana yaklaşık yüzde 17 değer kaybetmesi sebebiyle vatandaşların alım gücü geriledi. 949 lira maaş alan asgari ücretli iki ayda 164 lira kayıp yaşarken, ortalama maaşı 1.000 TL olan emekli 170 lira zarara uğradı. 402 milyar dolar olan dış borç stoku yaklaşık 160 milyar lira arttı.
ABD Merkez Bankası FED’in faiz artıracağına yönelik beklentiler ve hükümetin gerginliği tırmandıran tutumu yüzünden artan Dolar, dün 2,73’ü geçti. 2015’e yaklaşık 2,30 ile başlayan dolar özellikle şubat ayında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’yı hedef alan açıklamalarının ardından 2,50’yi aşmıştı.
Doların dün serbest piyasada 2,7305 TL ile tüm zamanların en yüksek değerine ulaşmasının ardından TL’deki değer kaybı sene başından bu yana yaklaşık yüzde 17’ye ulaştı. TL’deki yüzde 17’lik devalüasyon vatandaşın alım gücünü düşürüyor. Yılbaşından bu yana 40 kuruş artan doların Türkiye ekonomisine maliyeti 160 milyar lirayı buldu.
Doların yükselmesiyle 402 milyar dolar olan Türkiye’nin dış borç stoku yaklaşık 160 milyar lira artarken, 11 bin dolar olan milli gelir de 10 bin dolar sınırına geriledi. Dolardaki artış, döviz açığı bulunan şirketleri zorda bırakırken, alım gücü azalan dar gelirli vatandaşlar da daha fakir hale geldi. 949 lira maaş alan asgari ücretli son iki ayda 164 lira kayıp yaşarken, ortalama 1.000 TL alan emekliler de 170 lira zarara uğradı. En düşük memur maaşı 330 lira, 340 lira olan öğrenci bursları ise 57 lira eridi.
Maaşı biraz daha yüksek olan gelir sahiplerinde ise doların yükselmesine bağlı olarak alım gücündeki düşüş daha da arttı. 2 bin 562 lira alan bir öğretmen bu süreçte 165 dolar, yani tam 445 lira kayıp yaşadı. 2 bin 887 lira maaş alan vaizler ise iki ayda 186 dolar, yani 502 lira daha fakirleşti.
Dolardaki artışın vatandaşa etkisi sadece maaşlarda etki göstermedi. Akaryakıt fiyatları küresel piyasada 120 dolardan, 50 dolara kadar düşerken, dolar kurunun yükselmesi sebebiyle petrol fiyatlarındaki düşüşün akaryakıt fiyatlarına yansıması sınırlı kaldı. Dünya petrol fiyatlarındaki ucuzlamayla ocak ortasında benzin 4,05, mazot 3,51 TL’ye düştü.
Ancak kurdaki artış durmayınca akaryakıta yine zam yağdı. Benzin 4,50, mazot 3,76 liraya yükseldi. 4 ayda mazota yüzde 7, benzine yüzde 8,5 zam geldi. Yükselen dolar ithal ürünlerin de zamlanmasına yol açtı. Yılda 242 milyar dolar tutarında ürün ithalatı yapan Türkiye’de bu ürünler yükselen dolar kuruyla beraber paralel olarak zamlandı. Bu ürünlerin tüketicileri daha çok ücret ödemek zorunda kalırken, azalan taleple de sanayicinin ticaret hacmi daraldı.
Yükselen dolar ithalatçının yanı sıra ihracatçıyı da zor durumda bıraktı. Türkiye’deki ihracatçılar hammaddeyi dolarla alırken, ihracatın yüzde 40’ından fazlasını Euro kullanan Avrupa Birliği’ne yapıyor. Bu yıl aynı miktarda mal satılsa bile ihracat rakamlarının geçen yıla göre 15 milyar dolar az olacağı tahmin ediliyor.
Abdülkadir Cembekli/zaman
ABD Merkez Bankası FED’in faiz artıracağına yönelik beklentiler ve hükümetin gerginliği tırmandıran tutumu yüzünden artan Dolar, dün 2,73’ü geçti. 2015’e yaklaşık 2,30 ile başlayan dolar özellikle şubat ayında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’yı hedef alan açıklamalarının ardından 2,50’yi aşmıştı.
Doların dün serbest piyasada 2,7305 TL ile tüm zamanların en yüksek değerine ulaşmasının ardından TL’deki değer kaybı sene başından bu yana yaklaşık yüzde 17’ye ulaştı. TL’deki yüzde 17’lik devalüasyon vatandaşın alım gücünü düşürüyor. Yılbaşından bu yana 40 kuruş artan doların Türkiye ekonomisine maliyeti 160 milyar lirayı buldu.
Doların yükselmesiyle 402 milyar dolar olan Türkiye’nin dış borç stoku yaklaşık 160 milyar lira artarken, 11 bin dolar olan milli gelir de 10 bin dolar sınırına geriledi. Dolardaki artış, döviz açığı bulunan şirketleri zorda bırakırken, alım gücü azalan dar gelirli vatandaşlar da daha fakir hale geldi. 949 lira maaş alan asgari ücretli son iki ayda 164 lira kayıp yaşarken, ortalama 1.000 TL alan emekliler de 170 lira zarara uğradı. En düşük memur maaşı 330 lira, 340 lira olan öğrenci bursları ise 57 lira eridi.
Maaşı biraz daha yüksek olan gelir sahiplerinde ise doların yükselmesine bağlı olarak alım gücündeki düşüş daha da arttı. 2 bin 562 lira alan bir öğretmen bu süreçte 165 dolar, yani tam 445 lira kayıp yaşadı. 2 bin 887 lira maaş alan vaizler ise iki ayda 186 dolar, yani 502 lira daha fakirleşti.
Dolardaki artışın vatandaşa etkisi sadece maaşlarda etki göstermedi. Akaryakıt fiyatları küresel piyasada 120 dolardan, 50 dolara kadar düşerken, dolar kurunun yükselmesi sebebiyle petrol fiyatlarındaki düşüşün akaryakıt fiyatlarına yansıması sınırlı kaldı. Dünya petrol fiyatlarındaki ucuzlamayla ocak ortasında benzin 4,05, mazot 3,51 TL’ye düştü.
Ancak kurdaki artış durmayınca akaryakıta yine zam yağdı. Benzin 4,50, mazot 3,76 liraya yükseldi. 4 ayda mazota yüzde 7, benzine yüzde 8,5 zam geldi. Yükselen dolar ithal ürünlerin de zamlanmasına yol açtı. Yılda 242 milyar dolar tutarında ürün ithalatı yapan Türkiye’de bu ürünler yükselen dolar kuruyla beraber paralel olarak zamlandı. Bu ürünlerin tüketicileri daha çok ücret ödemek zorunda kalırken, azalan taleple de sanayicinin ticaret hacmi daraldı.
Yükselen dolar ithalatçının yanı sıra ihracatçıyı da zor durumda bıraktı. Türkiye’deki ihracatçılar hammaddeyi dolarla alırken, ihracatın yüzde 40’ından fazlasını Euro kullanan Avrupa Birliği’ne yapıyor. Bu yıl aynı miktarda mal satılsa bile ihracat rakamlarının geçen yıla göre 15 milyar dolar az olacağı tahmin ediliyor.
Abdülkadir Cembekli/zaman
